Bộ trưởng trả lời dân về doanh nghiệp nhà nước

Tại chuyên mục Dân hỏi Bộ trưởng trả lời ngày 25/11, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh đã nhận được một câu hỏi “trắc nghiệm” về hiệu quả trong sử dụng nguồn vốn của DNNN với bốn phương án: Cao, trung bình, rất thấp, không hiệu quả? Trước bốn phương án trên, Bộ trưởng Vinh quyết đoán chọn phương án cuối cùng, nhưng có “biên tập” lại thành “chưa hiệu quả”.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh trong chương trình Dân hỏi bộ trưởng trả lời

Tình hình hoạt động nói chung của các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận trong thời gian qua. Bộ trưởng Vinh cho rằng đây là vấn đề khó và còn nhiều vấn đề cần thảo luận để việc sử dụng nguồn vốn nhà nước đạt hiệu quả cao hơn.

Theo Bộ trưởng Vinh, báo cáo gần đây nhất Chính phủ gửi các ĐBQH tại kỳ họp thứ 4 vừa qua, đã thống kê có rất nhiều các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước có số nợ trên vốn chủ sở hữu rất lớn, và hoạt động kinh doanh cũng không mang lại hiệu quả. “Điều này chúng ta đều thấy rất đau xót. Nhưng bên cạnh đó còn có những Tập đoàn, Tổng công ty hoạt động rất hiệu quả, điển hình như Tập đoàn Viettel, và một số tập đoàn khác nữa. Vì thế không thể đánh đồng tất cả các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước hoạt động chưa hiệu quả” – ông Vinh nhấn mạnh.

Sau hàng loạt các sai phạm tại một số Tập đoàn, tổng công ty như Vinashin, Vinalines, các bộ ngành đã tiến hành kiểm điểm, nhưng đến bây giờ vẫn chưa rõ trách nhiệm cụ thể, trong thời gian tới vấn đề này sẽ được khắc phục như thế nào? Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng, thời gian trước đây chúng ta đã quá nhấn mạnh đến quyền tự chủ của DN. Trong khi chúng ta lại chưa có đủ luật lệ, chế tài cần thiết quản lý trong điều kiện mới, dẫn đến việc phân công, phân việc và trách nhiệm của các Bộ quản lý ngành đối với DN không chặt chẽ, không rõ ràng.

“Sau nhiều lần soạn thảo, Thủ tướng chính phủ vừa cho hoàn thiện và ban hành Nghị định 99, ban hành ngày 15/11/2012 để thay thế Nghị định 132. Nghị định này sẽ phân công, phân cấp thực hiện quyền, trách nhiệm về nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước đối với DNNN cũng như phần vốn nhà nước đầu tư vào DN. Nghị định này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ tháng 12 năm 2012”.

Bộ trưởng Vinh nói thêm, tại nghị định này đã có bổ sung, sửa đổi thay thế so với nghị đinh trước đây, cụ thể sẽ phân định rất rõ bộ quản lý ngành sẽ là người chịu trách nhiệm trong sản xuất kinh doanh và hiệu quả sử dụng nguồn vốn cũng như việc chấp hành pháp luật tại DN.

Liên quan đến thực trạng cố ý làm trái diễn ra khá phổ biến tại các DNNN, Bộ trưởng Vinh nhấn mạnh, Nghị định 99 lần này đã đưa ra nhiều giải pháp ngăn chặn. Ví dụ về quy trình xem xét bổ nhiệm cán bộ cũng sẽ hợp lý hơn. Qua đó Thủ tướng chỉ bổ nhiệm chức vụ Chủ tịch HĐTV, còn lại cương vị Tổng giám đốc sẽ do Bộ chủ quản chịu trách nhiệm. Hay trong vấn đề quản lý vốn, ngoài bộ quản lý ngành còn có sự theo dõi của các Bộ khác, như Bộ Tài chính phải xem xét cụ thể về tiêu chí, cách thức sử dụng đồng vốn trong DN. Bên cạnh đó hàng năm đều phải có kiểm toán đánh giá về tình hình hoạt động của các DNNN.

“Nghị định mới này đã phải trải qua nhiều lần trình, phê duyệt vì còn nhiều trăn trở, ý kiến khác nhau. Chính phủ phải trình ra Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá 6 để xin ý kiến, nhưng cũng còn hai luồng ý kiến khác nhau. Tôi cũng cho rằng Nghị định mới này chưa thực sự hoàn tất. Nhưng trước mắt để kịp thời chấn chỉnh, quản lý tốt hơn trong việc ngăn chặn những sai phạm có thể xảy ra, nghị định mới phải được ra đời. Song song Nghị định này chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu một mô hình mới, hiện chúng tôi đã xây dựng dự thảo, đó là thành lập một Ủy ban cấp Nhà nước, hoặc Bộ quản lý Nhà nước về vấn đề này” – ông Vinh nói.

Nguyễn Dũng (infonet)