Vì giả thuyết trên mâu thuẫn với lý thuyết Không gian 4 chiều trong Thuyết Tương đối nghĩa rộng của Einstein, cho nên giới khoa học thế giới đang hết sức quan tâm tới đề xuất có tính cách mạng này.

Lisa Randall nói: “Tôi cho rằng trên Trái Đất có tồn tại không gian 5 chiều. Nếu giả thiết này là đúng thì thực ra các không gian khác không ở xa chúng ta, thậm chí có thể nói chúng ở cách ta trong gang tấc. Chỉ có điều chúng ẩn giấu rất khéo cho nên ta không nhìn thấy mà thôi.”

Trong một lần làm thí nghiệm về hạt cơ bản, Lisa Randall bất ngờ phát hiện thấy có những hạt bỗng dưng biến mất – điều này mâu thuẫn lớn với Thuyết Tương đối nghĩa rộng của nhà đại bác học Einstein. Bà mạnh dạn giả thiết: các hạt này có thể do bay vào Không gian chiều thứ 5 cho nên mới bỗng dưng biến mất tăm như thế.

Nếu Lisa Randall gặp may thì sớm nhất là sang năm 2008 bà có thể biến giả thuyết của mình thành một lý thuyết hoàn toàn mới. Hiện nay Trung tâm nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) đang khẩn trương hoàn tất việc xây dựng Máy gia tốc Va chạm Hạt mạnh cỡ lớn (Large Hadron Collider) dưới độ sâu 100m tại vùng biên giới Thụy Sĩ-Pháp. Đây là cố gắng tập thể của 60 quốc gia, chi phí 8 tỷ USD, xây dựng trong 20 năm nay. Sau này, khi làm thí nghiệm, người ta sẽ tăng tốc 2 chùm proton chuyển động trong một đường hầm dài 27 km hình vòng tròn tới vận tốc ánh sáng rồi cho chúng va chạm ngược chiều nhau với tần suất mỗi giây 800 triệu lần, qua đó giải thoát ra rất nhiều các hạt nhỏ hơn proton – bằng cách này có thể tái dựng lại Vụ Nổ Lớn (BigBang) hình thành vũ trụ, Nếu khi ấy mà xảy ra hiện tượng các hạt nào đó biến mất thì có thể chứng minh chúng đã bay vào Không gian chiều thứ 5 con người không nhìn thấy. Điều đó còn có nghĩa là trong một tương lai không xa, nhân loại có thể mở toang cánh cửa của thế giới có nhiều chiều, và vô số điều thần bí trên Trái Đất cũng sẽ được giải mã.

Lisa Randall (người Mỹ, sinh 1962) là một phụ nữ vừa cực kỳ xinh đẹp lại cực kỳ thông minh, từng được tạp chí thời trang danh tiếng nhất thế giới Vogue bình chọn là Giáo sư-Người đẹp. Bà cũng có tên trong danh sách 100 nhân vật có ảnh hưởng nhất thế giới năm 2007 của tạp chí Time. Khi còn là học sinh trung học, Randall từng đoạt giải nhất nhiều cuộc thi, như Tìm kiếm nhân tài khoa học của National Westinghouse, giải Nhà nghiên cứu trẻ của Quỹ Khoa học Nhà nước... 25 tuổi bà giành học vị tiến sĩ tại Harvard, sau đó là trợ giáo, phó GS rồi GS trường MIT. Thời gian 1998-2001 bà là GS của cả hai trường MIT và Princeton; từ 2001 là GS trường Harvard. Randall là phụ nữ đầu tiên được giảng dạy môn vật lý tại ĐH Princeton, nhà nữ vật lý lý thuyết đầu tiên của MIT và Harvard.

Các danh hiệu và giải thưởng Lisa Randall từng được tặng nếu kể hết thì kín một trang, nay chỉ nêu một số: giải thưởng của trường ĐH Rome La Sapienza (2003); Klopsted Award của Hội Giáo viên Vật lý Mỹ (2006), giải Julius Lilienfeld của Hội Vật lý Mỹ (2007); danh hiệu Thần tượng khoa học năm 2005 do tạp chí Seed bình chọn. Mùa thu 2004, bà trở thành nhà vật lý lý thuyết được trích dẫn nhiều nhất thế giới (khoảng 10000 lần) trong 5 năm qua. Hai bài báo của bà: A Large mass Hierarchy From Small Extra Dimension và An Alternative to Compactification, mỗi bài được trích dẫn khoảng 2500 lần. Nên biết rằng, được người khác trích dẫn nhiều là tiêu chuẩn khách quan nhất đánh giá chất lượng cao của một bài báo khoa học. Tuần báo Newsweek tặng bà danh hiệu Một trong các nhà vật lý lý thuyết có triển vọng nhất ở độ tuổi của mình trong danh sách Who’s Next in 2006.

Trong vòng một năm sau khi đưa ra công trình không gian nhiều chiều, Randall trở thành nhân vật được nhắc tới nhiều nhất trên nhiều báo, đài. Tác phẩm Warped Passages: Unraveling the Mysteries of the Universe’s Hidden Dimensions (Chặng đường vòng vèo: Hé mở bí mật của các chiều đo vũ trụ còn ẩn giấu) của bà được báo New York Times chọn là một trong 100 cuốn sách nổi tiếng nhất năm 2005.

Nguyễn Hải Hoành