KIM TỰ THÁP GIZA của pharaoh Khufu tức Cheops là công trình kiến trúc đứng đầu 7 kỳ quan thế giới cổ đại [1].

Phía bờ tây sông Nil [2] in bóng sừng sững những Kim tự tháp hùng vĩ. Hình dạng độc đáo của chúng với nền móng vững chắc tiếp đất và chóp nhọn vạch trời đã minh chứng một sự kết hợp hài hòa giữa trình độ kỹ thuật cùng với cam kết tâm linh của người Ai cập cổ.

Thời hoàng kim về xây dựng kiến thiết của Ai cập kéo dài trong suốt Giai đoạn thứ 3, từ năm 2868 đến 2613 trước CN. Kim tự tháp là nơi có hầm mộ chôn cất các pharaoh [3] và các quan chức cao cấp của triều đình. Nền móng của nền quân chủ Ai cập dựa trên tính bất tử của các pharaoh, do vậy phải xác nhận sự tồn tại của "kiếp sau". Kim tự tháp vừa để tôn vinh các pharaoh, vừa là nơi các vị này chờ đợi trước khi được gia nhập thế giới khác. Người Ai cập cổ đã đạt tới trình độ hoàn thiện trong kỹ thuật ướp xác để gìn giữ cơ thể sau khi chết, và thường trữ đầy trong các Kim tự tháp những tiện nghi sinh hoạt cung đình mà các pharaoh tỏ ý nguyện muốn đem theo mình.

Kim tự tháp vĩ đại nhất, cũng là kiến trúc duy nhất còn tồn tại ngày nay trong số 7 kỳ quan cổ đại, là Kim tự tháp Giza, xây dựng trong thời kỳ cai trị của Cheops, tên Hy lạp của pharaoh Khufu (2545-2520 trước CN). Tại thời điểm được xây dựng, Kim tự tháp này cao cỡ 482 foot [4], trải rộng một diện tích chừng 13 hec-ta và nặng ít nhất 6,5 tỉ tấn. Hoàng đế Pháp Napoleon từng tính toán rằng lượng đá xây nên Kim tự tháp này, gồm trên 2.300.000 khối lớn, có thể tạo nên một bức tường dày 1 foot [5] bao quanh nước Pháp với độ cao 10 foot. Tầm vóc khổng lồ của Kim tự tháp Giza lại cũng tương xứng với thiết kế chính xác đến kỳ lạ. Mỗi cạnh của nền tháp dài 776 foot [6], chênh lệch nhau không quá 7,9 inches [7]; các khối đá được xếp chồng khít tới mức không thể nhét xen kẽ giữa chúng dù chỉ một tờ giấy mỏng. Các cạnh tháp chạy hầu như hoàn toàn song song từ bắc tới nam, đông qua tây, sai lệch chừng 4 độ không hơn. Độ nghiêng của các mặt bên Kim tự tháp vào khoảng 51,5 độ. Chiều cao của mặt nghiêng là 195m. Bốn mặt của Kim tự tháp nhìn về 4 hướng: chính bắc, chính nam, chính đông và chính tây. Kim tự tháp của vua Chephren nằm phía sau kim tự tháp của Khufu và phía trước là kim tự tháp của Mycerinus. Ba kim tự tháp nhỏ hơn ở phía trước được xây cho ba người vợ của vua Mycerinus. Những kim tự tháp này quay mặt về bốn hướng chính. Tại đây còn có cả bức tượng khổng lồ của nhân sư Sphinx [8] nổi tiếng.

Ludwig Van Beethoven
1770-1827

Vào thế kỷ 19, khi giới khảo cổ học phương Tây tái phát hiện các Kim tự tháp, sức hấp dẫn của chúng đã làm nảy sinh nhiều trường phái ngụy khoa học. Một phái gọi là "Kim tự tháp học" từng miệt mài làm việc hòng tìm ra "đơn vị Kim tự tháp", một đơn vị đo lường "chuẩn" kỳ diệu nào đó có thể cho phép người Ai Cập cổ đại xây dựng nên các công trình với sự chính xác siêu phàm. Các giá trị đặc biệt như số Pi, khối lượng và chu vi Trái đất, hoặc khoảng cách từ Trái đất tới Mặt trời đã được đề xuất như những ứng viên cho đơn vị này. Một phái khác thì đưa ra giả thuyết các Kim tự tháp đóng vai trò của những văn bản bằng đá, ghi chép dưới dạng mã hóa toàn bộ lịch sử trước đó của thế giới và con người. Các nhà Kim tự tháp học thậm chí còn dài dòng phóng đại giải thích quy trình xây dựng các công trình vĩ đại này. Có một giả thiết như vậy đã được phổ biến khá rộng rãi trong thế kỷ 20, cho rằng các tảng đá khổng lồ đã được chuyên chở tới Ai cập bởi những sinh vật sống bên ngoài Trái đất và thả xuống vị trí của Kim tự tháp từ các UFO [9].

Sự thật đằng sau việc kiến thiết các Kim tự tháp không hề kém phi thường, có chăng nó chỉ không mang tính chất hoang đường như các giả thuyết trên. Chu trình xây dựng bắt đầu với việc đẽo các tảng đá được mang về từ các mỏ khai thác cách đó chừng 600 dặm Anh [10], tại Aswan. Đa số các nhà sử học cho rằng các tảng đá này được đặt lên bè thả trôi xuôi sông Nil trong mùa lũ, mặc dù không có bằng chứng khảo cổ nào của các bè gỗ lớn đủ để chuyên chở các khối đá có kích cỡ khổng lồ ấy.

Đá được chuyển về chân công trình, nơi các thợ xây phải làm ra một nền móng phẳng theo cách dẫn nước ngập vào bãi, tạo nên một hệ thống kênh rạch, sau đó đào sâu cho tới khi mực nước khắp nơi cân bằng. Một vòng bao bên ngoài mỗi khối đá được thiết lập theo ngấn nước, rồi đá được cắt tới mức độ thích hợp, đôi khi một vài tảng đá cực lớn được giữ nguyên.

Mặt cắt có chiều cao tương đương tòa nhà 40 tầng

Một con đường lề bằng đá được làm bên bờ sông Nil nhằm phục vụ cho quá trình bốc dỡ. Các khối đá được kéo trên các xe trượt trụ trên các trục lăn từ vị trí cách xa chừng nửa dặm tới công trường. Tại đây, đội thợ nề và thợ đẽo đá sẽ bào nhẵn bề mặt đá, chuẩn bị cho việc xây dựng. Khi đã sẵn sàng, những khối đá khổng lồ được dịch chuyển vào vị trí, một quá trình gây nhiều tranh cãi bởi thực tế là vòng xe cuốn và dây tời kéo phải 800 năm sau đó mới xuất hiện tại Ai cập. Một vài học giả cho rằng người Ai Cập cổ đã chế ra các bậc cầu thang nâng cấp dài theo độ cao dần của công trình với một độ nghiêng cố định; số khác gợi ý về một cầu thang xoắn dài theo tòa tháp. Đá được đẩy tới đầu cầu thang, rồi đặt vào trên nền vữa lỏng, để yên tĩnh cho tới khi khô. Đường cầu thang này được tháo dỡ dần sau khi đỉnh tháp đã được dựng xong, và những người thợ nề có trách nhiệm mài nhẵn bề mặt đá trên đường đi xuống.

Lượng nhân công đã tham gia xây dựng nên tòa tháp này được nhà sử học Hy Lạp Herodotus dự đoán là 100.000 người, luân phiên thay thế sau mỗi giai đoạn 3 tháng, trong suốt 20 năm, dù đây có lẽ là một con tính hơi bị cường điệu. Một trại lính cổ đại phát hiện được ở gần đó có sức chứa 4000 người, và dường như có tới vài trại lính ở xung quanh tòa tháp. Nhân công xây dựng không phải là nô lệ, công việc không bị ép buộc lao dịch, gây ra sự nghi ngờ với các truyền thuyết từ Kinh thánh về các quản đốc hà khắc dã man. Một văn bản khắc trên tường hầm mộ pharaoh cho biết rằng ông ta chưa bao giờ đánh một công nhân đủ mạnh để làm người đó ngã.