Tiểu sử

Moritz Hartmann (1821-1872) là nhà thơ và nhà viết tiểu luận người Áo gốc Do Thái. Ông sinh ở Duschnik (vùng Séc, hồi đó thuộc đế quốc Áo-Hung) và mất ở Oberdöbling. Học triết và văn ở Praha sau khi tốt nghiệp, Hartmann làm gia sư riêng trong một thời gian ngắn. Ông từng sống ở nhiều nơi như Leipzig, Paris và Berlin. Ở Paris, ông đã gặp các nhà thơ nổi tiếng của Đức và Pháp như Heine, Bérenger, Musset.

Cuối năm 1847 Moritz Hartmann định cư ở Praha. Tháng 10 năm 1848, ông tham gia cuộc nổi dậy ở Vienna (thủ đô Áo) và sau đó là cuộc nổi dậy ở Baden. Năm 1849, ông buộc phải trốn từ Áo sang Thụy Sĩ, sau đó đến Pháp, nơi ông làm phóng viên cho tờ báo "Cologne". Năm 1850, ông đến Anh, Ireland và Hà Lan. Năm 1854, ông tham gia làm phóng viên cho báo chí Châu Âu trong cuộc chiến Nga-Thổ ở vùng duyên hải Crime.

Năm 1860, ông làm giáo sư văn học Đức tại Đại học Geneva, Thuỵ Sĩ. Kể từ năm 1862, ông sống ở Stuttgart, Đức. Năm 1868, ông trở về Vienna và làm việc tại báo "The New Free Press". Tập thơ thường hay được nhắc đến của ông là "Chiếc chén và thanh kiếm" (1845) đã bị các nhà chức trách cấm ngay sau khi xuất bản. Ông còn là dịch giả đã chuyển ngữ các tác phẩm của Ivan Turgenev (Nga) và Sandor Petofi (Hungari) sang tiếng Đức.

Tác phẩm

"Như tiếng gọi một hành tinh buồn đau"

Như tiếng gọi một hành tinh buồn đau
Tiếng em hát làm lòng anh nhức nhối
Để cuộc đời và trái đất phía sau
Anh đi theo những tiếng buồn em gọi

Anh không tiếc những ngày tháng yên lành
Cùng hạnh phúc đang mất đi mãi mãi
Vì những gì anh cần cho đời anh
Dưới chân em anh sẽ tìm thấy lại

Không thầm thì, không than khóc, buồn đau

Không thầm thì, không than khóc, buồn đau
Anh và em hãy cùng im lặng
Như thùy dương im lặng cúi đầu
Bên bia mộ trong khu vườn hoang vắng

Chúng đang đọc trên tấm bia đầy rêu
Như anh đọc trong mắt em mỏi mệt
Thấy một thời hạnh phúc, tình yêu
Nay hạnh phúc, tình yêu kia đã chết

Nguồn: Thơ dịch Thái Bá Tân (từ tiếng Nga), NXB Lao động, 2001