Sự việc ngôi sao điện ảnh nổi tiếng thế giới Củng Lợi trở thành công dân Singapore ngày 8/11 vừa qua đã đã gây sóng gió trên dư luận Trung Quốc (TQ). Ảnh Củng Lợi đặt tay lên trái tim tuyên thệ hôm đó tại Singapore đã xuất hiện trên trang nhất của nhiều báo.

Củng Lợi trong phim Hoàng Kim Giáp

Mặc dù Củng Lợi đâu phải là minh tinh TQ đầu tiên xin vào quốc tịch ngoại, nhưng người dân nước này vẫn có thói quen quan tâm một cách khác thường đến chuyện riêng của các ngôi sao họ hâm mộ. Website qq.com tổ chức một cuộc thăm dò dư luận cho thấy 60% ý kiến “mạnh mẽ phản đối” Củng Lợi đổi quốc tịch. Rất nhiều người còn lấy việc Củng Lợi là Ủy viên Chính Hiệp toàn quốc TQ (tương tự Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc ở Việt Nam) ra để phê phán. Người ta cho rằng Củng Lợi chưa hiểu khi đã là siêu sao, là người được công chúng hâm mộ nhìn vào thì người đó có trách nhiệm đối với xã hội phải cao hơn rất nhiều so với người bình thường; việc chị vào quốc tịch ngoại về pháp luật tuy không có vấn đề gì song về mặt tình cảm thì có làm cho người TQ cảm thấy bị tổn thương. Luật pháp TQ không cho phép công dân có hai quốc tịch, do đó dĩ nhiên ai đã nhập quốc tịch ngoại thì sẽ tự động mất quốc tịch TQ, nghĩa là từ nay sẽ không còn ai nói câu “Củng Lợi - người TQ” nữa. Điều đó rõ ràng làm cho các fan TQ có chút đau lòng; họ yêu cầu chị phải có một lời giải thích về sự lựa chọn ấy.

Hôm 3/12, lần đầu tiên “Củng Lợi - người Singapore” 43 tuổi kín đáo xuất hiện tại Bắc Kinh trong bộ quần áo màu tro nhạt để làm phim quảng cáo cho một thương hiệu TQ. Các nhà báo hay tin kéo đến định chụp ảnh, phỏng vấn, nhưng họ đã mừng hụt. Củng Lợi từ chối trả lời mọi câu hỏi, tuy chị vẫn cười tươi chụp ảnh chung và tặng chữ ký cho những người tham gia công việc quảng cáo. Thái độ im lặng của Củng Lợi trước đòi hỏi của dư luận TQ lại càng khiến người ta bàn tán hăng hái hơn. Một số người đưa ra các lý do giải thích tại sao chị lại đổi quốc tịch.

Trước hết, cuộc sống tình cảm gia đình đòi hỏi Củng Lợi phải nhập quốc tịch Singapore. Nói chung các nữ nghệ sĩ thường là không theo tục lệ “Lấy chồng thì phải theo chồng”, nhưng Củng Lợi thì ngoại lệ. Chị vào quốc tịch Singapore hoàn toàn chỉ vì chồng chị – anh Hoàng Hoà Tường là công dân Singapore chính cống. Năm 1994 Củng Lợi đau xót cắt mối quan hệ tình cảm kéo dài từ năm 1987 với Trương Nghệ Mưu – mối tình từng làm nhà đạo diễn lừng danh họ Trương phải bỏ vợ. Được nhà văn nữ Hong Kong nổi tiếng Lương Phượng Nghi giới thiệu, Củng Lợi gặp Hoàng Hoà Tường, nhà tài trợ cho một hoạt động chị tham dự. Hoàng xuất thân gia đình giáo viên bình thường, mới đầu làm viên chức cấp thấp nhất trong công ty thuốc lá, sau gần hai chục năm phấn đấu đã trở thành CEO công ty thuốc lá Anh Mỹ tại Hong Kong. Hoàng không thạo ăn nói nhưng rất khéo chiều phụ nữ. Hồi mới quen nhau, mỗi khi Củng Lợi khóc, anh đều chủ động đưa khăn giấy cho chị lau nước mắt. Anh lại còn hướng dẫn mẹ Củng Lợi cách sử dụng điện thoại di động. Và cuối cùng anh chân thành nói: “Đàn ông nếu yêu đàn bà thì cách yêu tốt nhất là nên cưới họ làm vợ. Anh yêu em sâu sắc và sẽ suốt đời có trách nhiệm với em.” Ngày 15/2/1996, hai người làm lễ thành hôn tại Hong Kong. Hoàng Hoà Tường bằng tuổi Trương Nghệ Mưu, hơn Củng Lợi 11 tuổi, tính tình hiền lành, bao dung, sẵn sàng bỏ qua mọi lời đồn thổi về chuyện Củng Lợi có quan hệ tình cảm với mấy diễn viên ở Hollywood. Việc Củng Lợi vào quốc tịch Singapore đã dập tắt những tin đồn ấy.

Ngoài ra, tuy Hoàng Hoà Tường thường xuyên ở Hong Kong nhưng bố mẹ già lại ở Singapore. Hoàng và vợ chỉ về thăm bố mẹ vào dịp lễ Giáng sinh và nghỉ Tết. Tháng 5/2002, mẹ chồng bị tai biến não liệt hai chân, Củng Lợi liền đón cụ đến Bắc Kinh điều trị tại một bệnh viện nổi tiếng và chịu mọi chi phí. Chị ở trong bệnh viện liền 4 tháng để hầu hạ mẹ chồng cho tới khi bệnh tình thuyên giảm lại đưa về Singapore. Bà cụ cho treo một tấm ảnh lớn của con dâu trong nhà mình, khi sửa nhà vợ chồng con trai đề nghị bỏ ảnh thì cụ nói: “Không được, Tiểu Lợi xinh đẹp lại có hiếu, tôi ngắm ảnh nó suốt ngày không chán.” Ai cũng biết chuyện Củng Lợi nổi tiếng có hiếu với bố mẹ đẻ, nay lấy chồng thì lại hiếu thảo với bố mẹ chồng. Dĩ nhiên, việc vào quốc tịch Singapore sẽ giúp chị có điều kiện thuận lợi để chăm sóc gia đình chồng.

Sau hết, việc Củng Lợi vào quốc tịch Singapore rõ ràng sẽ tạo thuận tiện cho công việc đóng phim của chị. Singapore về địa lý là điểm trung chuyển của nhiều đường bay quốc tế, đi lại các nước rất thuận tiện; thành phố hiện đại và đẹp, các dịch vụ hoàn hảo, sống ở đây rất thoải mái. Môi trường sinh hoạt an toàn, xã hội bao dung, tiếng Anh tiếng Hoa, tiếng Mã lai đều được dùng, con người sống văn minh, giới truyền thông ở đây mến mộ Củng Lợi, ảnh chị thường xuyên xuất hiện trên báo Singapore. Chính quyền nước này ưu đãi nhân tài cho nên đã nhanh chóng giải quyết yêu cầu nhập quốc tịch của chị. Một ngôi sao điện ảnh quốc tế như Củng Lợi sống ở đây có thể dễ dàng nhận lời mời đóng phim của Hollywood.

Trong mấy chục năm qua, khá nhiều nhân vật TQ nổi tiếng trong đó có các ngôi sao điện ảnh truyền hình, thể thao ... đã nối tiếp nhau rời tổ quốc sang sống ở xứ sở khác. Từ lâu, diễn viên Trần Xung, vợ chồng đạo diễn nổi tiếng Trần Khải Ca-Trần Hồng đã trở thành công dân Mỹ. Theo chân họ còn có ngôi sao võ thuật Lý Liên Kiệt, các diễn viên Vương Cơ, Tưởng Văn Lệ, Ninh Tĩnh và nhiều người khác. Tư Cầm Cao Oa sang Thụy Sĩ. Tưởng Đại Vi, Trần Minh sang Canada. Hứa Tĩnh sang Nhật ... Họ ra đi với nhiều lý do:
— Muốn sống một cuộc đời yên tĩnh không bị công chúng quấy rầy như ở TQ;
— Có điều kiện tốt để nâng cao trình độ chuyên môn, phát triển sự nghiệp của bản thân, dễ dàng nhận lời mời tham gia hoạt động nghệ thuật của các nước khác;
— Đi lại thuận tiện, chẳng hạn đi nhiều nước không cần xin visa;
— Không bị hạn chế bởi các chính sách của TQ, như chính sách sinh một con;
— Tạo điều kiện cho con cái được học ở nước ngoài...

Nguyên Hải