Blog Đông Tác

Nguyễn Chí Công, CFLS

Trang nhà > Khoa học > Toán học > Giải thưởng Abel 2016 cho A. Wiles

Giải thưởng Abel 2016 cho A. Wiles

Thứ Năm 17, Tháng Ba 2016, bởi Cong_Chi_Nguyen

Tiếp theo giải thưởng 1 triệu USD của Viện Clay, giáo sư ĐH Oxford Andrew Wiles vừa được tặng thêm giải thưởng Abel danh giá nhờ “những chứng minh tuyệt vời của ông” đã giải quyết rốt ráo "Định lý cuối cùng của Fermat".

Định lý Fermat do luật sư kiêm toán học gia người Pháp Pierre de Fermat (1601-1665) nêu ra vào năm 1637 và có thể tóm tắt là: Không tồn tại các nghiệm nguyên (khác 0) x, y, và z thoả mãn xⁿ + yⁿ = zⁿ , trong đó n là một số nguyên lớn hơn 2.

Sir Andrew John Wiles (sinh 11-4-1953) là chuyên gia lý thuyết số và đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu định lý có tuổi đời hơn 300 năm này. Được biết đó chính là “niềm đam mê từ khi còn nhỏ” của ông sau khi đọc cuốn “Vấn đề cuối cùng” của Eric Temple Bell.

Những chứng minh của GS Wiles đã được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1994 khi ông làm việc ở ĐH Princeton (New Jersey, Mỹ). Công trình của GS Wiles không chỉ là một giải pháp lý thuyết mà những còn định hình nên toàn bộ phương pháp tiếp cận lĩnh vực này và được trình bày tường tận trong khoảng 200 trang sách dày.

Khi được hỏi ông cảm thấy thế nào khi giải quyết được một bài toán đã làm bối rối các nhà toán học trong nhiều thế kỷ, Wiles nói: “Thật kỳ lạ. Đó là trải nghiệm mà chúng tôi đã sống cùng nó. Ta chợt nhìn thấy mọi thứ rõ ràng mà trước kia có vẻ mơ hồ và gây bức xúc quá lâu”.

Giải thưởng Abel thuộc hàng danh giá bậc nhất trong lĩnh vực toán học và gồm cả số tiền 700 nghìn đô la Mỹ trao tặng bởi Viện Khoa học và Văn chương Na Uy. Viện này đã dùng nhiều lời đẹp đẽ ca ngợi cống hiến của A.Wiles: “Những minh chứng của Wiles không chỉ là đỉnh cao trong sự nghiệp của ông – và là một khoảnh khắc mang tính thời đại đối với các nhà toán học, mà còn là kết quả của một hành trình cá nhân ấn tượng bắt đầu từ 3 thập kỷ trước”.

Abel Prize được lập vào năm 2001 và trao lần đầu tiên ngay năm sau. Giải thưởng được lấy tên theo tên nhà toán học người Na Uy Henrik Abel (bị mất sớm). Trong số danh nhân từng giành giải có nhà toán-kinh tế học “hoang tưởng” John F Nash Jr – người mới lên phim “A Beautiful Mind” và Sir Michael Atiyah – người có công đóng góp Định lý Atiyah-Singer.

Sir A. Wiles sẽ được vinh danh tại lễ trao giải thưởng Abel ở Oslo (thủ đô Na Uy) vào tháng 5-2016 sau 22 năm công bố công trình “... for his stunning proof of Fermat’s Last Theorem by way of the modularity conjecture for semistable elliptic curves, opening a new era in number...” .

GS Wiles đã được thế giới công nhận nhiều lần bằng những đóng góp to lớn. Ông được phong tước hiệp sĩ Anh quốc vào năm 2000, từng giành giải Wolf, Huy chương Hoàng gia của Royal Society và giải thưởng 1 triệu USD của Viện Clay (Mỹ)...

(Theo http://www.claymath.org)


Xem online : Phỏng vấn GS Szemeredi, giải Abel 2012