Có ai chưa từng nghe đến chè hay trà, ngày nay được dùng quanh năm trong nhà ngoài ngõ và có thể tìm thấy khắp nơi với giá phải chăng, dù không ít thương hiệu rao bán rất đắt ? Trà hãm nước nóng cho ra một chất lỏng đẹp màu, uống vừa ngon vừa lành mà lại thanh nhã. Nó thường được sản xuất bằng lá và chồi của loài cây có xuất xứ từ Đông Á, Nam Á và Đông Nam Á, tên khoa học là Camellia sinensis. Lưu ý rằng thứ chè San Tuyết tuyệt vời của Hà Giang có nguồn gốc khác cây chè Trung Hoa nói trên.

Ngoài nước vối, dân ta uống trà hơn nghìn năm rồi, tuy nhiên cách pha chế và thưởng thức tinh tế mà cầu kỳ, cảnh vẻ trước đây ở Long Thành hình như chỉ mới được tả lại cách nay hai thế kỷ trong cuốn Vũ Trung Tùy Bút. Từ sinh thời của tác giả Phạm Đình Hổ (1768-1839) cho đến tận bây giờ, đồ sứ Tàu và những hộp trà dán nhãn Ô Long, Long Tỉnh, Phổ Nhĩ, Thiết Quan Âm v.v. đã hốt biết bao nhiêu bạc của giới khá giả xứ ta. Ít ai biết rằng giữa thời Pháp thuộc, cây chè bắt đầu phủ xanh các vùng cao nhằm để sản xuất lớn. Cho đến 1960, hàng năm Việt Nam xuất khẩu 2000 tấn trà, rồi đến 2007 thì sản lượng nội địa đã vượt một triệu tấn. Cây chè được trồng rất nhiều ở Phú Thọ, Yên Bái, Tây Nguyên, Quảng Nam và không ít loại trà ngoại thực ra lại dùng nguyên liệu Việt mà Ô Long Đài Loan chỉ là một thí dụ.

Cuối thế kỷ trước, những loại chè túi như Lipton, Cozy, Dilmah v.v. bắt đầu tràn vào xứ Việt cùng với Fast Food, bởi vì bên cạnh thói sùng ngoại thì lối sống công nghiệp làm con người luôn sợ mất thời gian, dù thất nghiệp đầy đường. Việc mở rộng thị trường luôn đi cùng quá trình bình dân hóa các sản phẩm tiêu dùng, đặc biệt trong ẩm thực. Dần dà, ngoài bia và nước ngọt thì cà phê pha bắp rang cũng như trà đá... đã có mặt nơi nơi. Những ngôn từ dân dã và lối sống "quần chúng" cũng đang thấm sâu vào giới truyền thông, rồi tác động ngược trở lại làm thay đổi ý thức xã hội và cả những bộ não sách vở của tầng lớp thiểu số tạm coi là trí giả. Nếu ví von phương Tây được khai sáng thủa đầu bằng những tân thư của các vĩ nhân thì đa số chúng ta bước sang thiên niên kỷ thứ ba dường như chìm ngập bởi loa đài, TV và những tin tức ít khả chứng trên mạng.

Hôm nay, ngoài bản thông cáo chung Mỹ-Việt, tổng thống Obama còn vừa góp phần lớn lao đưa bún chả và trà đá rẻ tiền của VN lên tầm cao thế giới ảo, sau những cuộc tiếp xúc trực tiếp đầy ấn tượng với nhân dân ta. Phải chăng não trạng sùng Tàu sính Tây cũng đã đến hồi chuyển mạch và phong cách "phim action" đang dần lên ngôi ?

Trong lúc đang ốm, may có bạn đến thăm bàn thế sự nên vứt được smartphone để lại tiếp tục nghĩ ngợi bằng chính óc mình. Trời vẫn mưa ròng rã cả đến khuya thế này, tôi chỉ còn biết lên FB mà chia sẻ đôi dòng tóm tắt cảm hứng trước khi động chân động tay để tự di dời nốt những tàn dư Khổng giáo Đại Việt ra khỏi nhà.

Just do it !

Đông Tỉnh