Chùm thơ Đỗ Phủ

Tác giả

Đỗ Phủ, tức Đỗ Mục 杜 牧 (803-853), tự Mục Chi 牧 之, hiệu Phàn Xuyên 樊 川, người Vạn Niên, quận Kinh Triệu (nay là Trường An, tỉnh Thiểm Tây, TQ). Ông nội và anh trai từng làm tể tướng. Đỗ tiến sĩ lúc 26 tuổi, nhận chức hiệu thư lang, sau làm giám sát ngự sử tại Lạc Dương rồi bị đổi làm thứ sử đi nhiều nơi, cuối đời làm trung thư xá nhân. Đỗ Mục đẹp trai, tài hoa, lãng mạn, thích thanh sắc, cương trực và có chí khôi phục nhà Đường. Thơ không cầu kỳ, nhiều bài ưu thời mẫn thế. Tác phẩm: Phàn Xuyên thi tập (20 quyển), chú giải Tôn Vũ binh pháp do Tào Tháo soạn (13 thiên).

KHIỂN HOÀI

Lạc phách giang hồ tái tửu hành
Sở yêu tiêm tế chưởng trung khinh
Thập niên nhất giác Dương Châu mộng
Doanh đắc thanh lâu bạc hãnh danh

遣 懷
落 魄 江 湖 載 酒 行
楚 腰 纖 細 掌 中 輕
十 年 一 覺 楊 州 夢
贏 得 青 樓 薄 倖 名

GIẢI KHUÂY NỖI NHỚ
Lạc phách giang hồ rượu một bình,
Ôm theo eo nhỏ nhẹ tênh tênh.
Dương Châu chợt tỉnh mười năm mộng,
Mang tiếng làng chơi kẻ bạc tình.
Đông Tỉnh dịch [1]

THANH MINH

Thanh minh thời tiết vũ phân phân
Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn
Tá vấn tửu gia hà xứ hữu
Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn

清 明
清 明 時 節 雨 紛 紛
路 上 行 人 欲 斷 魂
借 問 酒 家 何 處 有
牧 童 遙 指 杏 花 村

TIẾT THANH MINH
Thanh minh lất phất tiết mưa phùn,
Lủi thủi đường xa muốn đứt hồn.
Ướm hỏi nơi nao là quán rượu ?
Trẻ trâu chỉ hướng Hạnh Hoa thôn.
Đông Tỉnh dịch [2]

XÍCH BÍCH HOÀI CỔ

Chiết kích trầm sa thiết vị tiêu
Tự tương ma tẩy nhận tiền triều
Đông phong bất dữ Chu lang tiện
Đồng Tước xuân thâm toả nhị Kiều

赤 壁 懷 古
折 戟 沉 沙 鐵 未 銷
自 將 磨 洗 認 前 朝
東 風 不 與 周 郎 便
銅 雀 春 深 鎖 二 喬

XÍCH BÍCH HOÀI CỔ
Cát vùi kích gãy sắt chưa tiêu,
Mài lại hiện lên dấu Hán triều.
Nếu gió đông chàng Chu chẳng được,
Lầu xuân Đồng Tước khoá hai Kiều.
Đông Tỉnh dịch [3]

TẶNG BIỆT (Kỳ nhị)

Đa tình khước tự tổng vô tình
Duy giác tôn tiền tiếu bất thành
Lạp chúc hữu tâm toàn tích biệt
Thế nhân thùy lệ đáo thiên minh

贈 別 (其 二)
多 情 卻 似 總 無 情
唯 覺 樽 前 笑 不 成
蠟 燭 有 心 還 惜 別
替 人 垂 淚 到 天 明

TIỄN BIỆT (bài 2)
Đa tình mà giống vẻ vô tình,
Nâng chén mời nhau cười chẳng thành.
Cây nến có lòng đau tiễn biệt
Thay người chảy lệ đến bình minh.
Đông Tỉnh dịch