André-Georges Haudricourt: De l’origine des tons en vietnamien

The origin of tones in Vietnamese

Original article published in Journal Asiatique 242: 69-82 (1954)

Việt

Bài viết này điểm lại những tìm tòi của Maspero (1912) về hệ thống thanh điệu tiếng Việt và mối liên hệ của nó với các loại phụ âm. H. Maspero lưu ý sự tương đồng về cấu trúc giữa các hệ thống thanh điệu của tiếng Việt và Thái, ông đã qui chiếu những hệ thống thanh điệu này vào quá khứ xa xôi, và kết luận (ngược lại với Przyluski) rằng tiếng Việt cùng họ ngôn ngữ với tiếng Xiêm.

Click vào hình sau để xem toàn văn PDF:

...
Bài báo này cho thấy, cũng như các hệ ngôn ngữ Trung, Thái và Mèo-Dao (Miao-Yao, H’mong-Mien), các âm trong tiếng Việt đã được phát triển từ một ngôn ngữ gốc không có thanh điệu. Sự tương quan giữa "âm đầu" (initial voicing) với bản ghi âm (tone register) được minh họa bằng dữ liệu từ tiếng Việt, Tiếng Trung và tiếng Thái, trong khi mối quan hệ giữa "âm tắc thanh quản" (laryngeal codas) và "đồ thị biến âm" (tone contours) được thiết lập thông qua so sánh tiếng Việt với các ngôn ngữ Mon-Khmer khác. Cách làm này làm nổi bật các cơ chế chính liên quan đến sự phát sinh của thanh điệu Đông Á (East Asian tonogenesis).

Chien Nguyen Dinh dịch tóm tắt