Blog Đông Tác

Nguyễn Chí Công, CFLS

Trang nhà > Văn chương > Cổ điển > Trung Quốc: Đại thụ văn hoá Quý Tiễn Lâm qua đời

Trung Quốc: Đại thụ văn hoá Quý Tiễn Lâm qua đời

Thứ Tư 19, Tháng Tám 2009

Theo tin Trung Quốc, cụ Quý Tiễn Lâm (Ji Xian-lin) học giả nổi tiếng, giáo sư trường đại học Bắc Kinh đã qua đời ngày 11/7/2009, thọ 98 tuổi.
Cụ Quý được người TQ coi là Quốc học đại sư (thực tế đã được bình chọn tặng danh hiệu này nhưng cụ không nhận) học giả nổi tiếng trên các lĩnh vực Đông phương học, sử học, triết học, văn học, Phật giáo. Đặc biệt, cụ là nhà Phật học hiếm có trên thế giới thực sự đọc được các trước tác Phật giáo kinh điển và là một trong vài người trên thế giới nắm được ngôn ngữ Tocharian (một ngôn ngữ Ấn-Âu của người Trung Á trong thiên niên kỷ thứ nhất, đã diệt vong). Cụ Quý giỏi tiếng Anh, Đức, Pali; đọc được tiếng Nga, Pháp, nhất là chữ Tocharian.
Quý Tiễn Lâm quê tỉnh Sơn Đông, năm 1930 thi đỗ vào khoa văn học phương Tây trường ĐH Thanh Hoa, năm 1935 làm nghiên cứu sinh tại trường ĐH Goettingen, Berlin, Đức; chuyên học Phạn ngữ (Sanskrit) và Pali ngữ; năm 1941 được tặng học vị tiến sĩ, ở lại Đức làm công tác nghiên cứu, 1946 về nước dạy học tại ĐH Bắc Kinh, sáng lập và làm chủ nhiệm Khoa Ngôn ngữ phương Đông.
Năm 1956 được bầu làm Ủy viên Học bộ (sau gọi là Viện sĩ) khoa học xã hội và triết học Viện KHXH TQ. 1978 làm Phó Hiệu trưởng ĐH Bắc Kinh, Giám đốc Viện Nghiên cứu Nam Á (do Viện KHXH và ĐH Bắc Kinh cùng tổ chức), Hội trưởng Hội Văn học nước ngoài, Phó Hội trưởng Hội Giáo dục cao đẳng TQ, Hội trưởng Hội Đôn Hoàng-Thổ Lỗ Phiên TQ. Trong “Cách mạng văn hoá” bị đấu tố, nhốt chuồng trâu mà vẫn dịch xong một tập sử thi Ấn Độ .
Tác phẩm được tập hợp trong Văn tập Quý Tiễn Lâm gồm 24 cuốn, nội dung chủ yếu gồm: ngôn ngữ cổ Ấn Độ, lịch sử và văn hoá Ấn Độ, văn hoá TQ và văn hoá phương Đông, Phật Giáo, văn học so sánh và văn học dân gian, Đường Sử (chữ Đường có bộ Mễ), Tocharian ngữ, tản văn, phiên dịch các tác phẩm Phạn ngữ và các thứ tiếng nước ngoài.
Giáo sư Đường Sư Tằng nhận xét Quý Tiễn Lâm là “nhà trí thức có lương tâm”; chính cụ đã nói: nhà trí thức phải kiên trì sự thật – một việc rất khó làm được tại TQ.
Triết gia TQ nổi tiếng Thang Nhất Giới đánh giá: “Các thành tựu nghiên cứu của Quý Tiễn Lâm rất phong phú, trên thế giới rất ít người có thể vượt qua. Cụ qua đời đánh dấu sự kết thúc một thời đại nghiên cứu Quốc học, là tổn thất lớn của giới văn hoá TQ.”
Giáo sư Châu Hưng Mạo nói: Quý Tiễn Lâm là nhà nhân văn học nổi tiếng nhất TQ đương đại, sự ra đi của cụ nhắc chúng ta phải phản tỉnh, không chỉ ca ngợi cụ mà nên học tập ở cụ nhân cách bình dị, trung hậu, trung dung, tinh thần học hỏi tự cường, gian khổ phấn đấu, phương pháp giảng dậy nghiêm cẩn, sáng tạo.

Nguyễn Hải Hoành (gt)
Nguồn:
http://blog.gmw.cn/u/30294/archives/2009/70488.html 当代的中国文人应该向季羡林先生学点什么? 
http://view.news.qq.com/zt/2009/jxl/ 2009-7-13 季羡林留给我们什么?
http://news.xinhuanet.com/politics/2009-07/11/content_11693343.htm 季羡林生平介绍