Blog Đông Tác

Nguyễn Chí Công, CFLS

Trang nhà > Arts > Âm nhạc > Thiên tài Mozart và cái chết kỳ bí

Thiên tài Mozart và cái chết kỳ bí

Thứ Sáu 28, Tháng Mười 2011, bởi Cong_Chi_Nguyen

Không ai nghi ngờ về thiên tài âm nhạc của Mozart nhưng nhiều người lại tranh cãi về cái chết của ông, thậm chí gần đây có giả thuyết cho rằng nguyên nhân là vì không chịu… tắm nắng.

Tài năng thiên bẩm

Wolfgang Amadeus Mozart sinh ngày 27 tháng 1 năm 1756 tại Salzburg. Cha ông là Leopold (1719–1787) người gốc Đức, năm 1763 trở thành chỉ huy phó của dàn nhạc Kapellmeister. Năm cậu Mozart ra đời, ông Leopold đã thành công với một cuốn sách giáo khoa về vĩ cầm.

Ngay từ bé, cậu Mozart đã kiếm tiền nhiều gấp 60 lần cha của mình. Nhiều người khi đó đã gọi cậu với cái tên “Thiên tài của thiên tài”. Cậu tập đánh đàn clavecin từ khi 3 tuổi. Lên 5 đã bắt đầu sáng tác và học violon cùng với cha. Khi ông bố nhanh chóng nhận ra thiên tài của con trai, ông đã buộc Mozart làm việc cật lực, và áp đặt cho con mình một kỷ luật sắt. Ông đã làm tất cả để mang lại cho con trai những gì tốt đẹp nhất, kể cả phải hy sinh nghề nghiệp và sự riêng tư của mình. Mới 6 tuổi, cậu đã được mời trình diễn tại thủ đô Vienna của nước Áo, trước mặt triều đình. Ở đó, người ta đã bịt mắt để thách đố cậu trình diễn, rồi lại dùng một tấm khăn phủ lên bàn phím, tuy nhiên Mozart vẫn xuất sắc vượt qua.

Việc chơi nhạc đối với Mozart ngay từ tấm bé cũng cần như việc hít thở. Sáng nào cũng vậy, từ 6 giờ Mozart đã sáng tác ngay trên giường. Được trời ban cho một trí nhớ phi thường, ngay từ lúc 14 tuổi, chàng trai đã cho mọi người thấy rằng mình sáng tác các tác phẩm “ở trong đầu”, rồi sau đó không có gì ngoài việc cứ tuôn các nốt nhạc ra giấy mà chẳng phải gạch xóa.

Những người theo chủ nghĩa lãng mạn ở thế kỷ XIX lại coi Mozart như thần tình yêu Eros và lấy làm tấm gương mẫu mực để dạy con cái, mong chúng bộc lộ tài năng từ tấm bé.

Không chỉ để lại cho thế giới một kho tàng tác phẩm đồ sộ và vô giá gồm hơn sáu trăm tác phẩm lớn nhỏ, ngay từ cuối thế kỷ XX, người ta đã phát hiện ra âm nhạc Mozart còn có khả năng trị liệu bệnh đau đầu, bệnh Alzheimer, thậm chí giúp trẻ em kể cả trong bụng mẹ sẽ thông minh hơn.

Người có cái chết “phức tạp” nhất thế giới

Cái chết vào năm 35 tuổi của Mozart đã bị mang ra mổ xẻ “tơi bời”, đến nỗi sự ra đi đột ngột của ông còn được ví như là người có cái chết "phức tạp" nhất thế giới. Trong hơn hai trăm năm qua, người ta vẫn không thôi tranh cãi về nguyên nhân khiến ông từ giã cõi đời sớm như vậy.

Mozart qua đời tại Vienna ngày 5.12.1791 khi mới 35 tuổi. Hồ sơ khai tử khi ấy chỉ thấy ghi một kết luận hết sức chung chung là chết vì bị sốt cao. Việc mổ tử thi đã không được thực hiện. Trước khi lìa đời khoảng 15 ngày đã có những dấu hiệu bệnh tật xuất hiện như sốt cao, nổi ban, phù chi, đau nhức toàn thân và rối loạn tâm lý. Theo sử đương thời, Mozart được mai táng trong một ngôi mộ tập thể tại nghĩa trang St.Mark ở ngoại thành Vienna. 7 năm sau, theo chủ trương bốc mộ của chính quyền để dành chỗ chôn người mới, tất cả đều được cải táng. Vì là mộ tập thể, không thể xác định hài cốt nào của Mozart. Từ đó, hài cốt ông chuyển đi đâu không ai rõ và cho đến giờ chưa ai tìm thấy được một mảnh hài cốt nào được xác định chính xác là của Mozart.

Năm ngày trước khi qua đời, Mozart bị sốt cao. Vị bác sĩ điều trị cho ông đã cố gắng làm giảm nhiệt độ thân thể nhưng rồi Mozart bị đột quị và rơi vào tình trạng hôn mê, một ngày sau thì ra đi mãi mãi. Đồn rằng, sinh thời Mozart bị mắc bệnh tình dục. Nhạc sĩ đã dùng thủy ngân như là một dược phẩm và có lẽ thủy ngân đã dần dần hủy hoại thân thể ông. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là lời đồn thổi.

Về cái chết của nhà soạn nhạc còn một giả thuyết khác gây sốc hơn. Theo đó thì đương thời Mozart được mời dạy nhạc cho Maria Magdalenda. Người chồng của quý bà xinh đẹp này đối đãi nhạc sư rất hào phóng và tử tế nhưng Mozart đã cám dỗ vợ ông. Khi phát hiện ra, kẻ bị cắm sừng bèn đột nhập nhà Mozart và hành hạ ông. Mozart đang mang bệnh nên không thể chịu nổi đòn ghen của kẻ đang điên lên.

Một nguyên nhân ngược lại được đưa ra sau cái chết của Mozart cho rằng ông đã sốc khi biết tin bị …cắm sừng. Người con trai thứ 6 của ông với bà vợ Constanze thực ra là con của Franz Xavier Zyusmeir, học trò của Mozart. Theo nhiều giả thuyết, do ghen tức với tài năng của thầy nên ngoài việc dụ dỗ Constanze, hắn đã đầu độc chính thầy mình (?).

Ngày 18.8.1999, trên tạp chí "Biên niên sử ngành nội khoa" của Hà Lan có đưa ra một giả thuyết mới khi tiến hành nghiên cứu hồ sơ tử vong xung quanh thời điểm Mozart qua đời tại Vienna từ 11.1791 - 1.1792 và so sánh với các nguyên nhân tử vong khác trong những năm trước và sau đó. Kết quả cho thấy vào thời điểm Mozart qua đời, tại Vienna xảy ra một dịch bệnh nhiễm trùng khuẩn cầu chuỗi, gây sốt, sưng phù nề và dẫn tới tử vong, đặc biệt ở nam thanh niên.

Theo những người gần gũi với Mozart được chứng kiến những ngày cuối đời của ông, nhạc sĩ thiên tài chỉ phát bệnh không lâu trước khi chết, trong đó có các triệu chứng điển hình như phù nề, đau lưng, sốt phát ban. Đây là các triệu chứng cho thấy Mozart có thể đã tử vong vì căn bệnh viêm khí quản do nhiễm khuẩn cầu chuỗi dẫn tới viêm cầu thận cấp tính. Giới khoa học cho rằng mặc dù đây chưa phải là kết luận cuối cùng về nguyên nhân cái chết sớm, song nó rất đáng quan tâm.

Chết là do không tắm nắng?

Mặc dù đã có hàng trăm giả thuyết về cái chết của Mozart nhưng sau hơn hai thế kỷ, nó vẫn là đề tài được giới khoa học quan tâm nghiên cứu. Một công bố gần đây nhất của Trung tâm nghiên cứu sức khỏe, dinh dưỡng và ánh sáng mặt trời ở San Francisco (Mỹ) cho biết: Nếu nhà soạn nhạc vĩ đại dành một vài phút phơi da dưới mặt trời mỗi ngày, có thể ông sẽ không qua đời sớm. Nói một cách ngắn gọn là Mozart chết là do không chịu dành thời gian để ...tắm nắng.

Theo William B.Grant thuộc Trung tâm trên và Stephen Pilz thuộc Đại học Y khoa Graz (Áo), ánh sáng mặt trời hiếm hoi cùng với thói quen làm đêm của Mozart đã khiến cơ thể ông thiếu vitamin D.

Trong giả thuyết được đưa ra ở trên, các nhà nghiên cứu viết rằng ở vĩ độ 48 độ bắc của thủ đô Vienna “không thể tạo vitamin D từ ánh sáng cực tím B suốt 6 tháng trong năm”. Họ cũng nói rằng Mozart sáng tác chủ yếu vào ban đêm. Rất có thể mức vitamin D trong máu quá thấp đã góp phần gây ra cái chết của ông. Khả năng này cũng có liên quan đến các bệnh truyền nhiễm như sốt, đau cổ họng và cảm lạnh mà Mozart đã từng bị từ hồi giữa tháng 10.1782 đến giữa tháng 5.1783.

Mozart bị ốm yếu trong nhiều năm liền. Việc thiếu hụt vitamin này có thể đã khiến ông dễ dàng mắc nhiều bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là một vài tháng của mùa đông, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh. Họ đưa ra giả thuyết rằng, ngày Mozart qua đời ở tuổi 35 (5.12.1791) là rơi vào giai đoạn 2-3 tháng mùa đông, khi các tia cực tím B ở mức thấp nhất.

Đông Tỉnh (Theo Người đưa tin)