Cuộc săn lùng "Hạt Của Chúa" sắp có kết quả

Mấy ngày hôm nay các báo phương Tây đưa tin : Peter Higgs, giáo sư vật lý danh dự trường Đại học Edinburgh tại Anh và là người từng đề ra học thuyết về Higgs boson, cùng 4 nhà vật lý lỗi lạc khác được Trung tâm Nghiên cứu hạt nhân châu Âu CERN mời tới dự một sự kiện công bố vào ngày 4/7. Tin này đã làm dấy lên lời đồn đại là các nhà khoa học đã tìm thấy bằng chứng về sự hiện diện của "Hạt của Chúa", tức Higgs boson.

Nếu đúng như vậy thì đây là một trong những khám phá khoa học vĩ đại nhất 100 năm nay mà thế hệ chúng ta được chứng kiến !

Điều này càng được khẳng định vì hai ngày trước, tức hôm 2/7, các nhà vật lý tại Phòng Thí nghiệm máy gia tốc hạt quốc gia Fermi (Fermilab) của Bộ Năng lượng Mỹ đặt ở Batavia thuộc bang Illinois cho biết họ đã đến rất gần với việc chứng minh sự tồn tại của hạt Higgs. Có điều họ chờ đợi công bố chính thức từ CERN, nơi trang bị Máy gia tốc hạt lớn LHC (Large Hadron Collider) có công suất lớn nhất thế giới.

Nhà vật lý Rob Roser người phát ngôn của Fermilab nói: « Dữ liệu mà chúng tôi thu thập được cho thấy sự tồn tại của hạt Higgs, song chúng tôi cần kết quả từ các thí nghiệm trong Máy gia tốc hạt lớn tại châu Âu để kiểm chứng ».

Fermilab với hơn 800 nhà vật lý làm việc được trang bị máy gia tốc hạt Tevatron. Từ năm 1985 máy này bắt đầu hoạt động phục vụ nghiên cứu, cho tới tháng 9/2011 mới ngừng hoạt động. Kết quả công bố hôm 2/7 là căn cứ vào số liệu thu thập được trong 10 năm qua.

Khoa học hiện nay chia các hạt cơ bản sơ cấp làm 3 loại: Quark, Lepton và Boson. Hạt Higgs boson là khâu cuối cùng còn vắng mặt trong Mô hình chuẩn (Standard model). Vì rất khó tìm thấy nhưng lại vô cùng quan trọng nên người ta gọi nó là « Hạt của Chúa » (Higgs boson).

Hồi thập niên 60 thế kỷ XX, nhà vật lý người Scotland Peter Higgs đề ra học thuyết về sự tồn tại trường Higgs. Ông tin rằng hạt Higgs boson là nguồn gốc tạo ra khối lượng của mọi vật chất.

Nhiều năm nay các nhà khoa học mê mải sử dụng máy gia tốc hạt nhằm tìm ra hạt Higgs. Tháng 12/2011 CERN tuyên bố : từ các số liệu của Máy gia tốc hạt lớn đã phát hiện thấy dấu vết của Higgs boson. Lần này Fermilab của Mỹ cũng tuyên bố đã tiến gần tới kết quả chứng minh được sự tồn tại "Hạt của Chúa".

Sau khi nhận được thông báo của Fermilab, người phát ngôn của CERN James Gillies mô tả khám phá của Fermilab là « một kết quả tốt đẹp » và ông nói thêm: « Sẽ rất hấp dẫn khi chứng kiến nó có phù hợp với kết quả của CERN sẽ công bố vào hôm Thứ tư (4/7) hay không. Thiên nhiên sẽ là người phán xử cuối cùng, vì vậy chúng ta cần kiên nhẫn một chút trước khi biết được chắc chắn liệu chúng ta đã tìm thấy hạt Higgs boson hay chưa ».

Giới khoa học quốc tế dự đoán trong năm nay sẽ có kết luận về việc này.

« Đây sẽ là tuần lễ hồi hộp nhất trong lịch sử vật lý » — nhà khoa học Joe Lykken làm việc tại Fermilab hào hứng nói.

Nguyên Hải