Milan Rúfus (1928–2009)

Tiểu sử

Milan Rúfus (10/12/1928 - 11/1/2009) là nhà thơ, nhà văn, nhà sử học, dịch giả và nhà viết tiểu luận Slovakia. Ông sinh ở Závažná Poruba , trong một gia đình thợ nề. Sau khi tốt nghiệp trung học, ông học lịch sử và ngữ văn Slovakia ở Đại học Comenius, Bratislava. Sau đó ông tiếp tục học triết và ở lại trường làm giảng viên dạy lịch sử Slovakia và văn học Séc. Trong các năm 1971-1972, ông làm giảng viên ở Đại học Naples (Italia) dạy ngôn ngữ và văn học Slovakia. Từ năm 1990 cho đến khi qua đời vào năm 2009 ông sống ở Bratislava. Ông là ứng cử viên giải Nobel Văn chương (1991). Tác phẩm đã được dịch ra tiếng Nga và Trung Quốc. Ông là tác giả của hàng chục tập thơ. Ông đã nhận được nhiều giải thưởng như "Giải thưởng Nhà nước" (1970), "Giải thưởng thơ Hội nghị Thượng đỉnh" (2008) ở Đài Loan. Ngoài ra ông còn dịch các tác phẩm của các tác giả Na Uy, Nga, Tây Ban Nha và Cộng hòa Séc ra tiếng Slovakia. Tác phẩm: Cậu bé (thơ, Chlapec) 1966; Chuông (thơ, Zvony) 1968; Cậu bé vẽ cầu vồng (thơ, Chlapec maľuje dúhu) 1974; Con chuồn chuồn (thơ, Vážka) 1998; Thơ và thời gian (thơ, Báseň a čas) 2005; Tuyển tập thơ Sergei Esenin (dịch, 1957); Tuyển tập José Martí (dịch, 1988); Peer Guyn (kịch, Henrik Ibsen, dịch, 1966); Thơ Francis Hrubín (dịch, 1977); Vũ hội giả trang (kịch, Mikhail Yuri Lermontov, dịch, 1958); Con người, thời gian và sáng tạo (tiểu luận, Človek, čas a tvorba, 1968); Thơ là gì (tiểu luận, A co je báseň, 1978).

Tác phẩm

Thơ

Như tia nắng rơi trên lưỡi dao
Cuộc đời tách tôi thành hai mảnh
Lúc xuống tận cùng, lúc bay lên cao
Lúc cho niềm vui, lúc cho bất hạnh

Thơ cũng vậy - lúc trắng, lúc đen
Lúc sung sướng, lúc đầy nước mắt
Chân lý ư? Chân lý là nàng tiên
Luôn lẩn tránh không cho tôi gặp mặt

Thái Bá Tân dịch (từ tiếng Nga)

Bản tiếng Nga:

Стихотворение

Дробясь, как луч на лезвии кинжала,
двоится жизнь –
то вверх летит, то вниз,
дарует радость и вонзает жало,
цветами осыпает обелиск.

Таков и стих. То аромат шалфея,
то слезы, то свечение огня.
А истина? Как сказочная фея,
ты вечно ускользаешь от меня.

Nguồn: Thơ dịch Thái Bá Tân, NXB Lao động, 2001