Trang nhà > Con người > Tâm linh > Chùa Hương (Hà Đông)
Chùa Hương (Hà Đông)
Thứ Sáu 8, Tháng Sáu 2007
Mỗi độ xuân về nhiều người Việt Nam lại đi hội chùa Hương để cầu phúc và hòa mình với thiên nhiên. Đầu thế kỷ XIX học giả Phan Huy Chú đã từng cho rằng hội chùa Hương là hội vui bậc nhất cõi trời Nam.
Chùa Hương là một quần thể các chùa chiền và hang động xinh đẹp nối với nhau bằng những con đường quanh co trong rừng núi Hương Sơn, thuộc huyện Mỹ Đức, cách Hà Nội 70 km. Hội chùa Hương hàng năm bắt đầu từ sau Tết Nguyên Đán, kéo dài từ giữa tháng 1 đến giữa tháng 3 âm lịch. Mỗi mùa hội có tới ba, bốn chục vạn người đến chùa Hương.
Từ Hà Nội du khách có thể đi ô tô qua thị xã Hà Đông, tới Vân Đình, đến Bến Đục thì thường chuyển sang đi thuyền. Khách thăm đa số chọn xuôi theo dòng sông Yến Vĩ, ghé lễ đền Trình, đi tiếp qua cầu Hội, hang Sơn Thủy Hữu Tình, núi Đổi Chèo, núi Con Voi, núi Mâm Xôi, núi Con Gà... cặp bến Thiên Trù, rời thuyền bộ hành qua nhà bia vào chùa Thiên Trù (tục gọi là chùa Bếp Trời hay còn gọi là chùa Ngoài), từ đấy đi chùa Tiên, chùa Giải Oan, đền Cửa Võng (còn gọi là đền Trấn Song) và đến động Hương Tích (chùa Trong). Cũng từ Thiên Trù có lối rẽ qua rừng mơ lên chùa Hinh Bồng.
Nếu có thời gian, du khách nên đi thăm hết các danh thắng Hương Sơn khác như Am Từ Vân, động Tuyết Kình, Điện Mẫu, Tiên Sơn, Long Vân, Tuyết Sơn, Bảo Đài..., chỉ riêng việc thong dong leo núi cũng tốt cho sức khoẻ. Còn nếu vội thì chĩ ít cũng phải ghé thăm Hương Tích, một động kỳ vĩ và nổi tiếng nhất. Đường xuống hang này là một dốc dài 120 bậc đá. Vách trước cửa động có năm chữ Hán 南 天 第 一 (Nam thiên đệ nhất động) khắc năm 1770 sau khi chúa Trịnh Sâm đến vãn cảnh Hương Tích đã tự tay lưu bút. Nơi đây có dấu vết con người từ hơn 2000 năm trước. Bước vào động, một cảnh sắc kỳ diệu hiện ra trong ánh sáng kỳ ảo. Chính giữa động là một pho tượng Đức Bà Quán Thế Âm Bồ Tát bằng đá xanh, theo bài ký khắc trên đá năm 1806 thì pho tượng này được tạc năm 1793 thời Tây Sơn. Xung quanh là các nhũ đá thiên nhiên được dân gian tưởng tượng là cây vàng, cây bạc, buồng tằm, nong kén, núi cô, núi cậu... và trên cao là một "tòa cửu long" mang hình chín con rồng long lanh ánh biếc đang châu đầu xuống cõi trần ai... Trong động Hương Tích còn có quả chuông đồng cao 1,24 m, đường kính đáy 0,63 m đúc năm Thịnh Đức thứ 3 (1655).
Nhà thơ Chu Mạnh Trinh đầu thế kỷ 20 đã có những vần thơ thoát tục ở Hương Sơn:
Thú Hương Sơn
Bầu trời cảnh bụt
Thú Hương Sơn ao ước bấy lâu nay
Kìa non non, nước nước, mây mây
"Đệ nhất động" hỏi rằng đây có phải!
Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái
Lửng lơ khe Yến cá nghe kinh
Thoảng bên tai một tiếng chày kình
Khách tang hải giật mình trong giấc mộng
.....
Ngược lại, nhà thơ NGUYỄN NHƯỢC PHÁP có một bài thơ rất đời như sau:
ĐI CHÙA HƯƠNG
(THIÊN KÝ SỰ CỦA MỘT CÔ BÉ NGÀY XƯA)
Hôm qua đi chùa Hương,
Hoa cỏ mờ hơi sương.
Cùng thầy me em dậy,
Em vấn đầu soi gương.
Khăn nhỏ đuôi gà cao,
Em đeo dải yếm đào.
Quần lĩnh áo the mới,
Tay cầm nón quai thao.
Me cười: "thầy nó trông !
Chân đi đôi guốc cong,
Con tôi xinh xinh quá !
Bao giờ cô lấy chồng?"
Em tuy mới mười lăm,
Mà đã lắm người thăm.
Nhờ mối mai đưa tiếng,
Khen đẹp như trăng rằm.
Nhưng em chưa lấy ai,
Vì thầy bảo người mai
Rằng em còn bé lắm !
(Ý đợi người tài trai)
Em đi cùng với me,
Me em đi cáng tre.
Thầy theo sau cưỡi ngựa,
Thắt lưng dài đỏ hoe.
Thầy me ra đi đò,
Thuyền mấp mênh bên bờ.
Em nhìn sông nước chảy,
Đưa cánh buồm lô nhô,
Mơ xa lại nghĩ gần,
Đời mấy kẻ tri âm ?
Thuyền nan vừa lẹ bước
Em thấy một văn nhân.
Người đâu thanh lạ thường !
Tướng mạo trông phi thường,
Lưng cao dài, trán rộng
Hỏi ai nhìn không thương.
Chàng ngồi bên me em,
Me hỏi chuyện làm quen :
" Thưa thầy đi chùa ạ ?
Thuyền đông, trời ơi, chen ! "
Chàng thưa: "vâng, thuyền đông !"
Rồi ngằm trời mênh mông
Xa xa mờ núi biếc,
Phơn phớt áng mây hồng.
Dòng sông nước đục lờ,
Ngâm nga chàng đọc thơ.
Thầy khen: "hay, hay quá !"
Em nghe rồi ngẩn ngơ.
Thuyền đi bến Đục qua,
Mỗi lúc gặp người ra.
Thẹn thùng em không nói,
" Nam mô a - di - đà !"
Réo rắt suối đưa quanh,
Ven bờ ngọn núi xanh.
Nhịp cầu xa nho nhỏ,
Cảnh đẹp gần như tranh.
Sau núi Oản, Gà, Xôi,
Bao nhiêu là khỉ ngồi.
Tới núi con voi phục,
Có đủ cả đầu đuôi.
Chùa lấp sau rừng cây,
(Thuyền ta đi một ngày)
Lên cửa chùa em thấy
Hơn một trăm ăn mày.
Em đi, chàng theo sau,
Em không dám bước mau.
Ngại chàng chê hấp tấp,
Số gian nan không giàu.
Thầy me đến điện thờ,
Trầm hương khói toả mờ.
Hương như là sao lạc,
Lớp sóng người lô nhô.
Chen vào thật lắm công,
Thầy me em lễ xong.
Quay về nhà ngang bảo,
" Mai mới vào chùa Trong".
Chàng hai má đỏ hồng,
Kêu với thằng tiểu đồng
Mang túi thơ bầu rượu:
"Mai ta vào chùa Trong".
Đêm hôm ấy em mừng,
Mùi trầm hương thơm lừng.
Em nằm nghe tiếng mõ,
Rồi chim kêu trong rừng.
Em mơ em yêu đời !
Mơ nhiều... viết thế thôi !
Kẻo ai mà xem thấy,
Nhìn em đến nực cười.
Em chưa tỉnh giấc nồng
Mây núi đã pha hồng.
Thầy me em sắp sửa,
Vàng hương vào chùa Trong,
Đường mây đá cheo leo,
Hoa đỏ, tím, vàng leo.
Vì thương me mệt quá,
Săn sóc chàng đi theo.
Me bảo: "Đường còn lâu,
Cứ vừa đi vừa cầu.
Quan Thế Âm Bồ Tát
Là tha hồ đi mau !"
Em ư, em không cầu,
Đường vẫn thấy đi mau.
Chàng cũng cho như thế
(Ra ta hợp tâm đầu).
Khi qua chùa Giải oan,
Trông thấy bức tường ngang.
Chàng đưa tay lẹ bút,
Thảo bài thơ liên hoàn.
Tấm tắc thầy khen: "hay !
Chữ đẹp như rồng bay"
(Bài thơ này em nhớ,
Nên chả chép vào đây)
Ôi ! chùa Trong đây rồi,
Động thắm bóng xanh ngời.
Gấm thêu trần thạch nhũ,
Ngọc nhuốm hương trầm rơi.
Me vui mừng hả hê,
"Tặc con đường dài ghê !"
Thầy kêu: "Mau lên nhé !
Chiều hôm nay ta về".
Em nghe bỗng rụng rời,
Nhìn ai luống nghẹn lời.
Gìờ vui đời có vậy,
Thoảng ngày vui qua rồi.
Làn gió thổi hây hây,
Em nghe tà áo bay.
Em tìm hơi chàng thở,
Chàng ôi ! Chàng có hay ?
Đường đây kia lên trời,
Ta bước tựa vai cười.
Yêu nhau, yêu nhau mãi,
Đi, ta đi chàng ôi !
Ngun ngút khói hương vàng,
Say trong giấc mơ màng.
Em cầu xin Trời, Phật,
Sao cho em lấy chàng.
