Pablo Neruda: Mãi mãi

Tiểu sử

Pablo Neruda sinh ngày 12-6-1904 tại thị trấn Parral, miền trung Chile. Ông học tiếng Pháp và giáo dục học, rồi dạy tiếng Pháp, làm nhà ngoại giao, đi rất nhiều nơi trên thế giới; là một trong những nhân vật quan trọng trong chính quyền Chile. Năm 1927 ông làm lãnh sự Chile ở Burma (nay là Myanmar), năm 1932 ở Argentina, năm 1934 ở Tây Ban Nha. Năm 1945 được bầu vào Thượng nghị viện, nhưng mấy năm sau bị buộc tội phản quốc và phải trốn sang Mexico vì đã công khai phê phán chính phủ đương nhiệm. Năm 1970 ông về nước ra tranh cử tổng thống, là bạn và người ủng hộ nhiệt thành của tổng thống Salvador Allende. Neruda mất tại thủ đô Santiago de Chile ngày 23-9-1973 trong bệnh viện nhưng nhiều người nghi là bị đầu độc bởi bọn quân phiệt Pinochet.

Pablo Neruda bắt đầu sự nghiệp văn chương từ rất sớm; hai mươi tuổi ông xuất bản tập thơ Viente poemas de amor y una canción desesperada (Hai mươi bài thơ tình và một bài thơ tuyệt vọng), tập thơ bán chạy nhất ở Chile, làm cho ông trở thành một trong những nhà thơ trẻ nổi danh nhất ở Mỹ Latinh. Tập thơ Canto general (Bài ca chung), gồm 340 bài thơ, được coi là kiệt tác đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của ông. Neruda đã đi từ trường phái biểu tượng sang siêu thực và cuối cùng trở thành hiện thực.

Là một nhà thơ nhập cuộc, nhà thơ chiến đấu, ảnh hưởng của thơ ông đối với các dân tộc nói tiếng Tây Ban Nha là rất lớn. Năm 1971 ông được trao giải Nobel vì những lời thơ phản kháng vang khắp thế giới, có một trí tưởng tượng mãnh liệt và chất trữ tình tế nhị. Neruda là nhà nghệ sĩ cách mạng đấu tranh cho phong trào giải phóng dân tộc ở Mỹ Latin và hòa bình thế giới, là tác giả của những kiệt tác thơ tình cuồng nhiệt, những áng thơ triết lý sâu sắc và của cả những bản tụng ca những điều giản dị, đời thường. Ông được coi là một trong những nhà thơ hàng đầu của thế kỉ 20. Thơ ông được dịch nhiều và được yêu thích ở Việt Nam.

Giới thiệu một tác phẩm:

Mãi mãi

Em làm gì trước đây
Tôi không ghen

Hãy cứ đến với một vòng tay đàn ông
trên vai,
đến với trăm bàn tay đàn ông trong mái tóc,
đến với nghìn thân đàn ông giữa ngực và chân em,
hãy đến như như một dòng sông
mang đầy xác đàn ông chết đuối
đổ vào biển cuồng nộ,
đổ vào sóng bạc đầu muôn thủa, Thời gian !

Cứ mang hết đến đây
ta đợi em nơi này;
sẽ mãi mãi riêng chúng ta,
sẽ mãi mãi em và anh
còn riêng trên trái đất
để bắt đầu cuộc đời!

(Bản dịch Hàn Thuỷ)

Siempre

Antes de mí
no tengo celos.

Ven con un hombre
a la espalda,
ven con cien hombres en tu cabellera,
ven con mil hombres entre tu pecho y tus pies,
ven como un río
lleno de ahogados
que encuentra el mar furioso,
la espuma eterna, el tiempo!

Tráelos todos
adonde yo te espero:
siempre estaremos solos,
siempre estaremos tú y yo
solos sobre la tierra
para comenzar la vida!

Pablo Neruda
(Los versos del Capitán)