Những vi khuẩn hình que đang trú ngụ bên trái một mạch máu não

Các vi khuẩn sống trong đường ruột con người bị coi là chịu trách nhiệm về nhiều thứ làm ảnh hưởng đến sức khỏe, bộ gien và thậm chí cả cảm xúc của chúng ta.

Các nhà khoa học liên tục đưa ra những khám phá mới về quy mô và ảnh hưởng của hệ vi khuẩn đường ruột nhưng bằng chứng mới nhất đặc biệt gây sửng sốt là hệ vi khuẩn phát triển mạnh mẽ này có lẽ không đơn độc mà có thể liên kết với một “hệ vi khuẩn não người” riêng biệt nằm trong đầu bạn.

Những phát hiện, chỉ mới sơ bộ ở giai đoạn này, vừa được trình bày tại một phiên họp áp phích của hội nghị thường niên Neuroscience 2018 bởi nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Alabama ở Birmingham.

Điều đáng nói là phiên họp áp phích. Các bài thuyết trình khoa học kiểu này thường hướng tới việc chia sẻ kết quả từ nghiên cứu mới toanh hoặc đang được tiến hành mà có thể chưa được các nhà khoa học khác phản biện lại - đó là trường hợp ở đây.

Điều quan trọng là vì cho đến nay chúng ta vẫn đang nghiên cứu cách thức vi khuẩn đường ruột có thể ảnh hưởng đến chức năng và hành vi của não. Vậy nên đề xuất mới - rằng bộ não con người có quần thể vi khuẩn riêng của nó - có thể là một phát hiện cột mốc nếu nó có thể được xác nhận trong nghiên cứu tương lai.

"Đây là cú đánh trúng trong tuần", nhà thần kinh học Ronald McGregor từ Đại học California, Los Angeles, người không tham gia nhóm nghiên cứu, nói với tạp chí khoa học Science. "Nó giống như một xưởng phân tử hoàn toàn mới [trong não] với những nhu cầu riêng của nó. ... Đây là làn gió thổi vào lý trí."

Trong nghiên cứu mới, một nhóm do nhà giải phẫu thần kinh học Rosalinda Roberts dẫn đầu đã kiểm tra các mẫu não lấy từ 34 người đã chết - khoảng một nửa trong số đó bị bệnh tâm thần phân liệt, với nửa còn lại được coi là khỏe mạnh trước khi họ chết.

Nhóm nghiên cứu cho biết "Chúng tôi đã thực hiện sự phân tích từng phần nối tiếp để xác định và định lượng,"... "Tất cả các trường hợp đều chứa vi khuẩn với số lượng khác nhau. Những vi khuẩn này có hình que, màng bao, nhân, ribosome và không bào".

Nhóm nghiên cứu nói rằng mật độ vi khuẩn thay đổi tùy theo nơi chúng được tìm thấy trong vùng não, chúng tập trung đông đúc ở nền chất đen, thuỳ hải mã và vỏ não trước trán. Chúng cũng được tìm thấy trong các tế bào gọi là tế bào hình sao, đang ngày càng được phát hiện là đóng một vai trò quan trọng trong việc các tế bào thần kinh giao tiếp như thế nào.

Nhóm nghiên cứu không biết vi khuẩn có mặt ở đó như thế nào nhưng Rosalinda Roberts cho rằng chúng có thể được vận chuyển bằng các mạch máu, tìm kiếm một nơi trú ngụ trong các trục và ở rào ngăn máu não.

Trong khi nhóm nghiên cứu thừa nhận rằng có thể các vi khuẩn đã tìm đường vào mô não bằng một số quá trình nhiễm trùng do các thao tác phẫu thuật trên tử thi, cách thức chúng lây lan khắp mô có thể gợi sang một ý khác.

Trong mọi trường hợp, các thí nghiệm tiếp theo của nhóm nghiên cứu cho thấy hiện tượng vi khuẩn này không bị giới hạn ở não người: nghiên cứu với chuột cũng phát hiện bằng chứng về hệ vi khuẩn não ở các con chuột khỏe mạnh, nhưng không có trong một nhóm chuột riêng biệt không nhiễm khuẩn do được nuôi cách ly.

Đây chắc chắn mới là những kết quả ban đầu, nhưng nếu nghiên cứu trong tương lai có thể giúp giải thích sự tồn tại của hệ vi khuẩn não này và nó ảnh hưởng như thế nào đến các tế bào não, thì đó sẽ có thể là một sự thay đổi hệ hình tương đương với việc phát hiện hệ vi khuẩn đường ruột.

Đó sẽ là một bước tiến quan trọng trong khoa học thần kinh, giúp củng cố các phát hiện liên quan khác trong lĩnh vực nghiên cứu này.

"Có nhiều điều còn cần phải điều tra", bác sĩ tâm thần Teodor Postolache từ Đại học Maryland ở Baltimore, người không tham gia nhóm nghiên cứu này, nói với tạp chí Science. "Tôi không ngạc nhiên khi những thứ khác có thể sống trong não, nhưng dĩ nhiên nếu như vậy thì đó là cách mạng."

̣ ĐT (theo sciencealert.com)