Blog Đông Tác

Nguyễn Chí Công, CFLS

Trang nhà > Con người > Hồi tưởng > Con gái Đề Thám

Hoàng Thị Thế

Con gái Đề Thám

Thứ Ba 4, Tháng Sáu 2019, bởi Cong_Chi_Nguyen

Hoàng Thị Thế là một phụ nữ tài sắc và bất khuất dù cho số phận chìm nổi. Sau khi mẹ mất và người cha anh hùng hy sinh, bà bị những kẻ thực dân cai trị bắt sang Pháp từ tấm bé nhưng không hề quên quê hương.

Niên thiếu

Hoàng Thị Thế sinh năm 1901 tại Yên Thế, Bắc Giang. Mẹ là bà Đặng Thị Nho - người vợ ba đảm đang tháo vát đã tham gia cuộc khởi nghĩa của chồng là Hoàng Hoa Thám.

Hoàng Thị Thế bên cha tại đồn Phồn Xương

Năm 1909 khi nghĩa quân suy yếu, Hoàng Thị Thế bị thực dân Pháp bắt. Mẹ bà bị đày sang Guyanne thuộc địa của Pháp ở Nam Mỹ và qua đời trên đường đi. Cha bà sau đó cũng bị sát hại vào năm 1913.

Lúc đầu Hoàng Thị Thế được giao cho nhà tư sản Nguyễn Hữu Thu ở Hải Phòng chăm sóc. Đến năm 1917, toàn quyền Đông Dương là Albert Sarraut nhận làm người giám hộ Hoàng Thị Thế và đưa bà sang Pháp. Khi ấy, Hoàng Thị Thế 16 tuổi, lấy tên là Marie Beatrice Destham (phiên âm từ "Đề Thám") và theo học tại trường nội trú Jean d’Arc ở thành phố Biarritz ven biển phía tây-nam nước Pháp, sát Tây Ban Nha.

Trong một cuốn sách về Hoàng Thị Thế, tác giả Claude Gendre lý giải việc Albert Sarraut trước đó ra lệnh truy sát Hoàng Hoa Thám, sau lại nhận làm cha đỡ đầu của con gái “Hùm thiêng Yên Thế”. Claude Gendre cho rằng Albert Sarraut muốn đưa Hoàng Thị Thế đi xa khỏi vùng Bắc Bộ. Ông ta sợ Hoàng Thị Thế sẽ tiếp bước cha mình mà phất lên ngọn cờ khởi nghĩa, sợ những nghĩa quân sẽ hội tụ lại xung quanh hậu duệ của Đề Thám.

Trưởng thành

Đến năm 21 tuổi, Hoàng Thị Thế xin về Việt Nam, bà tiếp tục theo học ở Sài Gòn, sau đó quay về Hà Nội làm thủ thư ở phủ Thống sứ Bắc Kỳ. Thời gian này, bà tranh thủ giúp đỡ người nghèo và thanh niên yêu nước. Điều này khiến thực dân Pháp lo ngại và đưa bà trở lại Pháp khi bà 26 tuổi.

Ở Pháp, Albert Sarraut nay trở thành bộ trưởng Bộ Thuộc địa đã giới thiệu bà như là một công chúa. Tổng thống Paul Doumer vốn cũng là cựu toàn quyền Đông Dương nhận làm người đỡ đầu và giúp bà một khoản trợ cấp. Năm 1932, khi Paul Doumer bị ám sát, Hoàng Thị Thế là người đầu tiên sơ cứu cho vị tổng thống Pháp.

Bà Hoàng Thị Thế đóng phim

Hoàng Thị Thế bén duyên với điện ảnh từ năm 1930. Vai diễn đầu tiên của bà là đóng một công chúa Trung Hoa trong bộ phim La Lettre (Lá thư). Năm 1931, bà đóng bộ phim La donna Bianca. Năm 1935-1936, bà tham gia bộ phim thứ ba Le secret de l’émeraude (Bí mật của viên ngọc lục bảo).

Hoàng Thị Thế kết hôn năm 1931 với con trai một gia đình đại tư sản danh tiếng ở Bordeaux tên là Robert Bourgès. Họ có với nhau một người con trai. Tới năm 1940, bà ly hôn. Một giai thoại kể rằng, thời gian này, Hoàng Thị Thế đi học nghề bói với một nhà tu hành, và hành nghề bói vận số khá nổi tiếng.

Cuối đời

Năm 1959, tổng thống Ngô Đình Diệm mời Hoàng Thị Thế về Sài Gòn nhưng bà từ chối và quyết định chọn quê hương xứ Bắc. Năm 1961, Hoàng Thị Thế trở lại Hà Nội. Sau đó, bà làm việc tại thư viện ở Bắc Giang, nơi chôn rau cắt rốn của mình.

Thời gian ấy, bà có viết cuốn hồi ký Kỷ niệm thời thơ ấu, nói về những năm tháng sống cùng gia đình ở Yên Thế. Cuốn hồi ký sau đó được thi sĩ Hoàng Cầm dịch sang tiếng Việt (lấy bút danh Hoàng Kỳ Anh). Cũng trong cuốn hồi ký này, bà cho biết trước đây, khi thanh thế của Đề Thám còn mạnh, gia đình bà từng có giao ước hứa hôn giữa bà với con của một vị hoàng thân Trung Hoa.

Năm 1974, Hoàng Thị Thế về sống tại căn hộ số 31 nhà E1, khu tập thể Văn Chương (Đống Đa, Hà Nội). Theo lời anh Hoàng Anh - con trai thi sĩ Hoàng Cầm - bà Thế được phân cho căn hộ đó, có phụ cấp và người giúp việc theo tiêu chuẩn hậu duệ của anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám.

Ngày 9-12-1988, Hoàng Thị Thế qua đời. Mộ bà toạ lạc tại khu đất ven đồn Phồn Xương thuộc khu di tích khởi nghĩa Yên Thế, Bắc Giang, nơi bà đã sinh ra và sống những ngày ấu thơ tươi đẹp nhất bên cha mẹ.


Xem online : Hoàng Hoa Thám (1858-1913)