THUẬT NGỮ TRONG MÙA DỊCH COVID-19
Các khái niệm "social distancing, self-quarantine, isolation, flattening the curve" cùng với các biện pháp thực hiện tương ứng, đã được dịch ra tiếng Việt thành "cách biệt xã hội / cách biệt cộng đồng, cách ly, phong tỏa, nắn bẹp đường cong" ... có thể đã bị lệch nghĩa ban đầu, gây hệ lụy không mong muốn.
San bằng (san phẳng) đỉnh dịch [flattening the curve]
Là các biện pháp phòng vệ để giảm tốc độ lây nhiễm Covid-19 sao cho các bệnh viện có đủ giường bệnh, vật tư và bác sỹ phục vụ cho các bệnh nhân cần được chăm sóc.
Số lượng lớn người ốm đến trong thời gian ngắn tính theo ngày có thể làm quá tải bệnh viện và các phương tiện chăm sóc. Có quá nhiều bệnh nhân Covid-19 ở thể nặng đến cùng lúc có thể gây nên thiếu hụt số các giường bệnh, thiết bị và bác sỹ đủ đáp ứng phục vụ.
Nhìn trên đồ thị, việc tăng đột ngột các bệnh nhân trong thời gian ngắn được thể hiện bằng đường cong nhọn và cao.
Ngược lại, cùng số lớn bệnh nhân đó tới bệnh viện với tốc độ chậm hơn, chẳng hạn tính theo đơn vị tuần, thì đường cong của đồ thị sẽ kéo dài hơn, bẹp hơn. Trong tình huống này, có ít hơn bệnh nhân tới bệnh viện mỗi ngày, và bệnh viện có nhiều cơ hội hơn để duy trì các cung ứng thích hợp về vật tư, giường bệnh, và việc chăm sóc bệnh nhân.
Giãn cách xã hội [Social distancing]
Ví dụ:
- giữ khoảng cách an toàn giữa người với người tối thiểu 6 feet ( 2m) để giảm nguy cơ lây lan bệnh (phát tán, bị nhiễm);
- hủy các sự kiện thể thao, lễ hội, họp, hay việc tập trung đông người khác;
- đóng cửa trường học, chuyển sang các lớp học online;
- làm việc tại nhà, thay vì làm việc ở văn phòng;
- thăm người thân qua thiết bị điện tử, không gặp mặt...
Tự cách ly [self-quarantine]
Người đã phơi nhiễm, hoặc đã gặp nguy cơ lây nhiễm với Covid-19 đều có thể tự cách ly, với thời gian 14 ngày đủ để xác định mình có/không mắc bệnh và không gây truyền nhiễm bệnh.
Nếu bạn đi qua vùng dịch (nơi Covid-19 lan truyền nhanh, rộng), hoặc tiếp xúc với người đã phát lộ nhiễm bệnh, thì nên (bị yêu cầu buộc) tự cách ly, gồm :
- giữ vệ sinh đúng chuẩn, rửa tay thường xuyên;
- không dùng chung đồ, khăn mặt, khăn tắm;
- ở nhà, không tiếp khách;
- giữ khoảng cách tối thiểu 6 feet ( 2m) với người khác trong nhà.
Cô lập [isolation]
Với người đã có khẳng định bị nhiễm Covid-19, cần thiết cô lập họ để tránh lây nhiễm sang những người còn chưa nhiễm bệnh. Cô lập có thể thực hiện tại nhà, bệnh viện hay cơ sở chăm sóc, với các nhân viên chăm sóc dùng đồ bảo hộ đặc biệt (chuyên nghiệp) theo đúng quy trình chuẩn chăm sóc người bệnh.
Giảm thiểu tác động của virus corona [Lessening coronavirus]
Đại dịch virus corona xảy ra làm cho mọi người nhận thức việc rửa tay và tránh cho người khác phải hứng chịu những cú ho hay hắt hơi (từ mình). Bên cạnh điều cơ bản này, việc thực hành giãn cách xã hội, tự cách ly, tự cô lập khi cần thiết có thể giúp giảm tốc độ lây nhiễm trong từng thành phố, thị trấn, cộng đồng dân cư.
Chúng ta tin rằng dường như có thể vượt qua đại dịch, trong đó mỗi người cùng góp sức làm giảm tốc độ lan truyền của Covid-19. Với ý thức tham gia của mình, mỗi người trong chúng ta có thể tạo nên sự khác biệt lớn tới sức khỏe của mình cũng như của mọi người xung quanh.
Bạn cần làm gì nếu cảm thấy mệt
... phần này mình thấy ở VN đã hiểu đúng, làm đúng, nên không cần thiết phải dịch lại ra tiếng Việt nữa.
Phạm Triêu Dương