Tạp chí Lancet gỡ bài nghiên cứu về thuốc chữa sốt rét và covid-19

Ban Biên tập của tạp chí vừa thông báo như sau: "Việc xuất bản và rút lại sau đó vào tháng 6 năm 2020, của bài báo Hydroxychloroquine or chloroquine with or without a macrolide for treatment of COVID-19: a multinational registry analysis, dựa trên tập dữ liệu bị cáo buộc liên quan đến công ty phân tích Surgisphere, đã khiến chúng tôi kiểm tra lại quy trình đánh giá ngang hàng của Lancet để xác định các cách giảm thiểu hơn nữa rủi ro của các hành vi sai trái trong nghiên cứu và xuất bản. Kết quả của việc xem xét này có hiệu lực ngay lập tức, và chúng tôi đã thực hiện các thay đổi đối với tuyên bố mà chúng tôi tìm thấy từ các tác giả, các yêu cầu về chia sẻ dữ liệu mà chúng tôi đòi hỏi ở các bài báo nghiên cứu đã xuất bản và quy trình đánh giá ngang hàng đối với các bài báo tương tự dựa trên bộ dữ liệu lớn hoặc dữ liệu của thế giới thực."

Nói trắng ra là Lancet đang phải hoàn thiện quy trình đánh giá khoa học của mình sau khi buộc phải rút xuống một bài nghiên cứu gây chấn động là Hydroxychloroquine or chloroquine with or without a macrolide for treatment of COVID-19: a multinational registry analysis, trong đó khẳng định thuốc chữa sốt rét hydroxychloroquine không có hiệu quả trong việc điều trị các bệnh nhân mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19.

Nghiên cứu trên do Lancet công bố hồi tháng Năm vừa qua đã giúp hay khiến Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và sau đó là hàng loạt nước trên thế giới đình chỉ các thử nghiệm đối với thuốc hydroxychloroquine. Kết quả nghiên cứu vội vàng đó đã khẳng định thuốc này không có tác dụng đối với các bệnh nhân COVID-19, thậm chí còn làm tăng nguy cơ tử vong.

Nghiên cứu đó cũng làm dấy lên một cuộc tranh cãi về tính an toàn và hiệu quả của thuốc hydroxychloroquine. Đây là thứ thuốc mà Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần ca ngợi trong điều trị bệnh COVID-19, thậm chí khẳng định ông đã sử dụng hydroxychloroquine mỗi ngày một viên trong khoảng một tuần rưỡi để phòng ngừa COVID-19.

Rất may rằng bài nghiên cứu trên đã bị Lancet rút xuống sau khi có một nhóm chuyên gia uy tín bày tỏ mối quan ngại về "phương pháp luận và tính toàn vẹn dữ liệu" của nghiên cứu này. Các chuyên gia cho rằng nghiên cứu này thiếu thông tin về các quốc gia và bệnh viện trong những dữ liệu do công ty phân tích dữ liệu y tế Surgisphere có trụ sở ở TP Chicago (Mỹ) cung cấp.

Cụ thể trong thông báo mới, Lancet cho biết sẽ siết chặt kiểm tra các quy trình đánh giá để tìm biện pháp giảm thiểu rủi ro xảy ra sai sót trong nghiên cứu và xuất bản. Lancet sẽ đề xuất các phương pháp đánh giá mới, trong đó đảm bảo có ít nhất một chuyên gia am hiểu lĩnh vực được nghiên cứu để xem xét lại và tăng cường việc chia sẻ dữ liệu.

Ban Biên tập của tạp chí Lancet khẳng định: "Là nguồn thông tin đáng tin cậy, tạp chí Lancet cam kết đảm bảo rằng quy trình biên tập của chúng tôi sẽ mang lại hiệu quả cao nhất có thể".

Dù sao muộn cũng còn hơn là không biết sửa lỗi.