Có thể điều trị hội chứng TTS liên quan đến vaccine AstraZeneca

Theo tin từ Sydney, các bác sỹ hàng đầu của Australia mới đây khẳng định có thể phát hiện và điều trị hội chứng đông máu hiếm gặp, còn được gọi là huyết khối kèm hội chứng giảm tiểu cầu (tiếng Anh: "thrombosis with thrombocytopenia syndrome", viết tắt TTS) có liên quan đến vaccine AstraZeneca.

Trước đây không lâu Thái Lan đã tạm dừng sử dụng vaccine của công ty AstraZeneca sau khi có thông báo từ châu Âu về hội chứng TTS liên quan đến việc tiêm chủng loại vaccine này.

Australia hiện nay cũng khuyến cáo không tiêm vaccine AstraZeneca cho những người dưới 50 tuổi. Tuy nhiên các bác sỹ nói trên cho rằng hội chứng TTS là rất hiếm gặp và không nên ngại tiêm chủng loại vaccine này vì có thể phát hiện và điều trị hội chứng TTS.

CƠ CHẾ ĐÔNG MÁU
Máu chảy qua các mạch của cơ thể chúng ta dưới dạng chất lỏng, mang oxy, chất dinh dưỡng, protein và tế bào miễn dịch đến mọi cơ quan. Nhưng nếu chúng ta bị thương hoặc phải làm phẫu thuật thì vết thương cần được băng bó để cầm máu. Máu của chúng ta chứa các thành phần cho phép nó nhanh chóng biến đổi từ chất lỏng thành cục máu đông chỉ trong vài giây. Khi có dấu hiệu bị thương, tế bào máu nhỏ nhất - gọi là tiểu cầu - sẽ dính vào thành mạch bị tổn thương và cùng với thành mạch thu hút một nhóm các protein đông máu để tích tụ trên vị trí đó và che kín vết thương.

HỘI CHỨNG TTS
Vaccine AstraZeneca có liên quan đến một tình trạng hiếm gặp được gọi là huyết khối với hội chứng giảm tiểu cầu. Các trường hợp tương tự cũng đã được báo cáo sau khi sử dụng vaccine chống COVID của công ty Johnson & Johnson.

Theo các bác sỹ Australia, hội chứng TTS hết sức bất thường vì gây ra cả cục máu đông và lượng tiểu cầu thấp trong máu, tuy nhiên cho đến nay, tỷ lệ tử vong do TTS đã giảm xuống ở châu Âu, nơi lần đầu tiên phát hiện hội chứng này. Trong khi đó tại Australia, tính đến cuối tuần trước, nước này ghi nhận 31 ca mắc TTS và 10 ca bị nghi ngờ xuất hiện hội chứng trên. Trong số này, 23 ca đã xuất viện và đang hồi phục, 4 ca cần được chăm sóc thêm và 13 người vẫn đang nằm viện.

Cũng theo những bác sỹ trên, có hai lý do để khẳng định có thể điều trị được TTS, trước hết là vì các bác sỹ đã phát hiện nhiều ca mắc TTS hơn do tầm soát tốt hơn, điều này cho thấy hội chứng này phổ biến hơn, nhưng gây ít tử vong hơn so với đánh giá ban đầu. Lý do thứ hai là các phương pháp điều trị hội chứng trên đã được cải thiện.

Người phụ trách Đơn vị huyết khối và cầm máu của bệnh viện Alfred, thành phố Melbourne, đồng thời là thành viên của Hiệp hội huyết khối và đông máu của Australia, Nhóm công tác điều tra hội chứng của Australia và New Zealand, giáo sư Trần khẳng định "Chúng tôi có thể nhận ra, chẩn đoán và điều trị TTS". Ông Trần, người đã trực tiếp tham gia vào việc chăm sóc hầu hết bệnh nhân TTS ở bang Victoria, giải thích rằng thông thường các hội chứng mới phát hiện luôn có tỷ lệ tử vong cao hơn, nhưng sau đó tỷ lệ tử vong sẽ giảm mạnh.

GS Paul Monagle thuộc Đại học Melbourne nhận xét: nhìn vào dữ liệu từ nước ngoài, tỷ lệ tử vong do hội chứng TTS đang giảm xuống, hầu hết đều xuống mức 10% và tỷ lệ này sẽ còn tiếp tục giảm thêm. Theo giáo sư đây không phải là hội chứng nan y như đánh giá ban đầu, song còn rất nhiều việc phải làm để xác định rõ nguyên nhân gây ra TTS.

Để điều trị hội chứng TTS, các bác sỹ Australia đang sử dụng phương pháp tiêm kháng thể lấy từ máu của những người hiến tặng. Phương pháp điều trị này, được gọi là globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, đã được chứng minh là có hiệu quả trong điều trị các rối loạn đông máu tự miễn dịch tương tự.

Tháng 4-2021, nhóm Cố vấn Kỹ thuật Tiêm chủng ở Australia (ATAGI: Australian Technical Advisory Group on Immunisation) đã kiến nghị ưu tiên tiêm vaccine của công ty Pfizer cho những người dưới 50 tuổi do có bằng chứng cho thấy người trẻ tuổi có nguy cơ cao hơn về mắc hội chứng TTS. Tại thời điểm đó, dựa trên dữ liệu từ nước ngoài, ATAGI ước tính nguy cơ bị mắc TTS là từ 4-6 ca/một triệu người với tỷ lệ tử vong là 25%, có nghĩa là 1/4 người mắc hội chứng này có thể sẽ tử vong.

Quyết định trên của ATAGI được đưa ra dựa trên tính toán sự cân bằng giữa rủi ro và lợi ích do tiêm chủng vaccine phòng COVID-19. Tỷ lệ tử vong do TTS ở Australia hiện nay đang nằm trong khoảng từ 2,4 đến 3,2% tức là thấp hơn so với thế giới. Tuy nhiên, tỷ lệ số người được tiêm chủng vaccine ở nước này vẫn thấp hơn nhiều so với các nước khác.

(Theo Melbourne Vaccine Education Centre)