Thuốc tim mạch có thể giúp bệnh nhân COVID-19

Kết quả nghiên cứu công bố vừa công bố trên tạp chí Science Advances cho thấy hai loại thuốc ngăn ngừa hình thành cục máu đông sau khi làm thủ thuật can thiệp động mạch vành ở bệnh nhân tim mạch cũng có tác dụng tương tự ở bệnh nhân COVID-19.

Bệnh nhân tim mạch thường dùng thuốc clopidogrel dưới tên thương mại là Plavix, một sản phẩm của công ty dược phẩm Bristol Myers Squibb và Sanofi, trong khi thuốc ticagrelor của hãng AstraZeneca được bán với tên Brilinta.

Trong công trình nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Science Advances của Hiệp hội Mỹ vì sự tiến bộ khoa học (AAAS: American Association for the Advancement of Science), một nhóm các nhà khoa học thông báo rằng hai loại thuốc chống đông máu clopidogrel và ticagrelor được sử dụng sau khi làm thủ thuật đặt stent để nong động mạch vành có thể giúp ức chế hoạt động của tiểu cầu ở bệnh nhân COVID-19 bằng cách ngăn chặn protein P2Y12 trên bề mặt tiểu cầu.

Theo các nhà nghiên cứu, các loại thuốc ức chế P2Y12 có thể mở ra hướng điều trị khả quan giúp giảm nguy cơ hình thành cục máu đông ở bệnh nhân mắc COVID-19.

Virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 được cho có thể ảnh hưởng đến các gene kiểm soát số lượng tiểu cầu, vốn là những mảnh tế bào có trong máu và tham gia vào quá trình hình thành cục máu đông. Các protein gây viêm do virus SARS-CoV-2 tạo ra kích thích các tiểu cầu hoạt động mạnh mẽ hơn, khiến quá trình hình thành cục máu đông xảy ra dễ dàng và thường xuyên hơn.

Tháng trước, Tạp chí Y khoa Anh đăng kết quả nghiên cứu cho thấy bệnh nhân mắc COVID-19 phải đối mặt với nguy cơ bị đông máu cao hơn nhiều so với những người đã được tiêm vaccine ngừa COVID-19 của hãng AstraZeneca hay của Pfizer/BioNTech.

Nghiên cứu mới tại NYU Langone Health / NYU Grossman School of Medicine (Trường Y khoa Grossman của ĐH New York) cho thấy hiện tượng nhiễu bất thường giữa các tiểu cầu trong máu và các tế bào lót trong mạch máu là một trong những nguyên nhân gây ra tổn thương phủ tạng có thể làm chết người ở những bệnh nhân bị nhiễm COVID-19 dạng nặng.

Nghiên cứu trên đã tiết lộ các tín hiệu protein do tiểu cầu phát ra, các mảnh tế bào góp phần vào quá trình đông máu, tạo ra chứng viêm, đông máu bất thường và tổn thương mạch khi tiếp xúc với virus SARS-CoV-2.

Được công bố trực tuyến vào ngày 8 tháng 9 trên tạp chí Science Advances, công trình đã xác định hai gen liên quan, S1000A8 và S1000A9, xuất hiện trong tiểu cầu của bệnh nhân COVID-19, khiến họ tạo ra nhiều protein liên quan đến dòng tủy (MRP) 8 và 14. Mức độ cao hơn của hai loại protein, được biết là hoạt động như một cặp và hiện diện với số lượng lớn trong các tế bào miễn dịch, trong nghiên cứu có liên quan đến mức độ đông máu và viêm trong mạch cao hơn, mức độ bệnh nặng hơn và thời gian nằm viện lâu hơn.

Để ủng hộ giả thuyết rằng tiểu cầu là cốt lõi của tổn thương mạch máu trong đại dịch COVID-19, nhóm nghiên cứu cũng trình bày bằng chứng cho thấy các loại thuốc [clopidogrel hoặc ticagrelor] đã được phê duyệt có tác dụng ngăn chặn sự hoạt hóa tiểu cầu thông qua protein bề mặt tiểu cầu P2Y12 làm giảm sự viêm liên quan trong mạch. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng các tiểu cầu tiếp xúc với COVID-19 thay đổi các tế bào lót bên trong mạch máu (tế bào nội mô) phần lớn thông qua một loại protein gọi là p-selectin, làm cho tiểu cầu dính chặt hơn và có nhiều khả năng hình thành cục máu đông hơn.

Tiến sĩ Tessa Barrett, trợ lý nghiên cứu tại NYU Langone Health, cho biết: “Phát hiện của chúng tôi cho thấy vai trò mới của tiểu cầu trong tổn thương mạch máu do COVID-19 và có thể giải thích phần lớn điều gì làm cho virus SARS-CoV-2 gây chết người nhiều hơn so với họ hàng của nó gây ra cúm mùa do cảm lạnh thông thường.

NCCông (theo eurekalert.org)