Kháng kháng sinh là thách thức toàn cầu số một trong cuộc chiến giữa loài người và các loại "siêu vi khuẩn" (superbug). Siêu vi khuẩn kháng kháng sinh đã giết 1,2 triệu người trong năm 2019. Nếu xu hướng kháng thuốc kháng sinh hiện nay không bị thay đổi, ước tính đến năm 2050 thì 10 triệu người mỗi năm sẽ chết vì các bệnh nhiễm trùng liên quan đến siêu vi khuẩn, vượt xa ung thư và bệnh tim vốn là kẻ giết người số một từ trước đến nay.

Tình trạng kháng kháng sinh xảy ra khi các mầm bệnh như vi khuẩn, virus, vi trùng và ký sinh trùng dần dần thích nghi với môi trường bằng cách tự biến đổi cấu trúc di truyền, làm cho việc dùng thuốc kháng sinh cũ không còn hiệu quả, khiến quá trình điều trị bệnh nhân trở nên khó khăn hơn. Các nhà khoa học thuộc Đại học Monash của Australia đã phát hiện một cách thức mới để đánh bại các loại siêu vi khuẩn đang khiến cho tình trạng kháng thuốc kháng sinh trở nên phổ biến hơn.

Nhà hóa sinh học Hsin-Hui Shen, làm việc tại Khoa Kỹ thuật và khoa học thuộc ĐH Monash, cho biết nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các hạt siêu nhỏ, gọi là nanoparticles (NP), kết hợp với thuốc kháng sinh sẽ tiêu diệt hiệu quả các siêu vi khuẩn. Theo bà Shen, dùng liệu pháp kép dựa trên các NP có thể phá vỡ lớp màng ngoài của các siêu vi khuẩn, từ đó giúp phát triển một phương pháp điều trị mới nhằm thay thế cách điều trị bằng thuốc kháng sinh truyền thống.

Bà Shen cho biết: từ lâu các NP đã được sử dụng như một công cụ dẫn truyền nhưng việc sử dụng những phân tử này như một phần của liệu pháp kép, kết hợp với kháng sinh nhằm ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh thì chưa được chú ý. Thay vì đi tìm một loại kháng sinh mới khác để đối phó với siêu vi khuẩn thì các nhà nghiên cứu nên sử dụng công nghệ nano để giảm lượng kháng sinh đưa vào cơ thể, tiêu diệt hiệu quả những sinh vật kháng thuốc.

Theo thời gian những phương pháp thay thế hoặc phối hợp với thuốc kháng sinh truyền thống đang được cộng đồng y học quốc tế quan tâm hơn trong bối cảnh siêu vi khuẩn xuất hiện ngày càng nhiều mà chưa tìm được các loại kháng sinh đối phó có hiệu quả.

Theo một báo cáo mới đây, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết trong 30 năm qua, tất cả ngành công nghiệp y dược vẫn chưa tìm ra được loại kháng sinh mới nào, cho nên các loại kháng sinh hiện có vẫn sẽ được sử dụng để đối phó với nhiều loại siêu vi khuẩn hơn và nguy cơ kháng kháng sinh cao hơn.

Các chuyên gia y tế dự báo nếu không có đột phá, những loại siêu vi khuẩn kháng thuốc xuất hiện nhiều hơn sẽ khiến ngay cả những người nhiễm bệnh thông thường cũng có nguy cơ tử vong cao hơn. Ngày càng xuất nhiều siêu vi khuẩn thì các quy trình điều trị y khoa phổ biến hiện nay như sử dụng phẫu thuật hoặc hóa trị ung thư cũng trở nên khó khăn hơn.

Nhóm chuyên gia từ Đại học Monash cho biết các kết quả nghiên cứu đã được họ đăng trên tạp chí khoa học Nature Communications. Họ coi đây là một phần đóng góp quan trọng cho lĩnh vực nghiên cứu về tình trạng kháng kháng sinh. Các nhà y dược học sẽ xúc tiến giai đoạn thử nghiệm các kết quả nghiên cứu nói trên nhằm sớm có thể đưa vào đời sống thực tiễn cứu giúp bệnh nhân.