Ngân hàng thu hẹp mạng lưới ATM

Thu hẹp mạng lưới máy ATM là xu hướng tất yếu, tuy nhiên thu hẹp như thế nào còn là bài toán của mỗi ngân hàng do đặc điểm khách hàng và mục tiêu kinh doanh khác nhau.

Các máy rút tiền ATM và thẻ ngân hàng bằng nhựa đang giảm phạm vi tác dụng đối với hoạt động thanh toán khi ứng dụng ngân hàng điện tử hay ngân hàng số ngày càng phổ biến trên máy tính và điện thoại di động, nhất là thói quen của nhiều người dân đã thay đổi do đại dịch Covid-19.

Giao dịch bằng tiền mặt đã giảm đáng kể, thay vào đó là bước phát triển bùng nổ của các hình thức thanh toán điện tử thông qua phần mềm cài vào điện thoại di động. Các hình thức thanh toán này ngày càng tiện lợi đi kèm nhiều ưu đãi dành cho khách hàng.

Rõ ràng xu thế phát triển thanh toán không dùng tiền mặt là định hướng lớn của Chính phủ và cả xã hội đang cùng hướng tới, do đó việc rút tiền mặt để chi tiêu thông qua ATM cần giảm dần.

Nhưng cũng phải thấy rằng, việc sử dụng ATM để rút tiền hoặc dùng thẻ ngân hàng bằng nhựa vẫn được một bộ phận người dân, đặc biệt là người trung cao tuổi và người dân vùng nông thôn ưa chuộng. Vì vậy việc thu hẹp ATM như thế nào còn là bài toán của mỗi ngân hàng.

Để tạo dựng và duy trì hoạt động hệ thống ATM, các ngân hàng phải chịu rất nhiều chi phí khác nhau. Chẳng hạn như mua sắm, lắp đặt ATM và các thiết bị phụ trợ đi kèm; thuê bảo trì, bảo dưỡng ATM định kỳ; thuê địa điểm đặt ATM, đường truyền viễn thông; chi phí xe cộ, nhân công áp tải tiền để thường xuyên thực hiện việc tiếp quỹ cho các ATM…

Ngân hàng phải duy trì một lượng tiền không nhỏ tại két tiền ATM và phải dự trữ một lượng tiền lớn nữa để phục vụ thường xuyên cho công tác vận chuyển, tiếp quỹ ATM. Lượng tiền này không sinh lời cho các ngân hàng.

Thực tế, nếu đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt sẽ tiết kiệm nguồn lực, chi phí cho xã hội, khi đó mỗi chiếc điện thoại di động có cài phần mềm mobile banking chính là một cây ATM di động của riêng người dân sở hữu nó.

Ngân hàng cũng tiết giảm được nhiều chi phí duy trì hệ thống ATM, có cơ hội giảm lãi suất cho vay cũng như có thêm nguồn lực để đầu tư ngân hàng số, livebank (ngân hàng tức thời và khắp nơi)… với nhiều chính sách ưu đãi, miễn phí giao dịch. Từ đó, giúp khách hàng vừa được nâng cao trải nghiệm, tiếp cận nhiều dịch vụ ngân hàng hiện đại hơn vừa tiết kiệm được một khoản phí đáng kể. Vì phần lớn các ngân hàng hiện thu phí rút tiền tại ATM nội mạng lẫn ngoại mạng với mức phổ biến 1.100 - 3.300 đồng/giao dịch.

Việc thu hẹp mạng lưới ATM cũng cần được tính toán kỹ, sao cho vừa đảm bảo thực hiện mục tiêu thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và người dùng có trải nghiệm tốt hơn, vừa có thể phục vụ tối đa mọi khách hàng, nhất là không ít người dân còn chưa quen với ngân hàng số.

Trong thời gian tới, cùng với việc đẩy mạnh phát triển livebank, nâng cấp hệ thống ATM hiện đại, các ngân hàng cũng có thể tính toán việc cân đối lại mạng lưới ATM, chuyển một số ATM về vùng sâu vùng xa, vùng nông thôn - những nơi thanh toán không dùng tiền mặt vẫn còn khó khăn trong triển khai và việc tiếp cận của người dân với các dịch vụ ngân hàng hiện đại chưa được tốt.

Vì vậy, việc kết hợp giữa mô hình ATM truyền thống và hệ thống livebank hiện đại sẽ là lựa chọn của hầu hết các nhà băng. Trong dài hạn, các ngân hàng cần tiếp tục triển khai mạnh mẽ kênh ngân hàng hiện đại như internet banking, mobile banking… có nhiều chính sách ưu đãi cũng như công nghệ mới hiện đại hơn để thu hút người dùng, nhất là ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa.

Yếu tố an toàn, bảo mật phải được đặt lên hàng đầu, bởi niềm tin của người dùng sẽ quyết định tất cả. Người dân có tin tưởng thông tin, tài khoản của họ an toàn thì mới yên tâm giao dịch trên các kênh số.