Lưỡng tính

Cho đến nay hàng triệu lượt khách đã đến Bảo tàng Louvre ở Paris để chiêm ngưỡng tác phẩm điêu khắc đặc sắc có tên “Hermaphroditus đang ngủ”. Đó là một bức tượng từ thời hoàng kim của đế chế La Mã, sao chép nguyên bản bằng đồng được đúc vào thế kỷ thứ hai trước Công nguyên. Còn Gian Lorenzo Bernini là một nghệ sĩ trẻ tuổi người Ý mà vào năm 1620 đã rất tài tình tạc ra tấm đệm đá trông mềm mại như chiếc giường nước được thổi phồng và nâng cho nhân vật nổi lên.

Hermaphroditus là một từ gốc Latin dùng để chỉ những người nửa nam nửa nữ, bằng cách ghép tên chàng Hermes điển trai với tên nàng Aphrodite tuyệt đẹp, hai vị thần nổi tiếng của Phương Tây trước thời kỳ đạo Thiên Chúa lên ngôi thống trị.

Tình trạng lưỡng tính vốn khá phổ biến trong giới động vật nhưng rất hiếm gặp ở loài người. Trên thực tế chỉ có khoảng 1 trong 10.000 đứa bé sinh ra lại thể hiện các đặc điểm kèm theo cơ quan giới tính của cả hai giới. Những bé này lớn lên thường phải chịu sự phân biệt đối xử bởi các đạo luật vốn được soạn để áp dụng cho đồng tính luyến ái hoặc một giới tính.

Tình trạng ngày nay đã khác hơn xưa, ví dụ một nước đạo Hồi là Pakistan gần đây đã ‘công nhận‘ cộng đồng Hijra. Họ được biết đến ở Pakistan và Ấn Độ, bao gồm các nhóm do một ‘guru’ lãnh đạo. Mỗi nhóm có từ 10 đến 15 người làm việc cùng nhau và tự duy trì như gia đình. Đó là một cuộc sống nghèo khó đáng buồn, ở một số khu vực họ bị đồn thổi là những kẻ bắt cóc trẻ em. Họ khó tìm được việc làm ổn định và nền văn hóa kỳ thị của chúng ta càng khiến cho tính cách của họ càng khác thường.

Thần thoại Hy Lạp đề cập đến mọi giới tính và tâm lý con người. Câu chuyện về người lưỡng tính đã được ghi lại rất sớm vào năm thứ 8 theo Dương lịch La Mã trong tác phẩm Metamorphoses (Biến hình) của thi sĩ Ovidius Naso.

Ngày xưa có một thiếu niên với khuôn mặt thừa hưởng mọi nét đẹp đẽ của cả cha lẫn mẹ là thần Hermes và Aphrodite, lại được nuôi dưỡng bởi những bà tiên rừng ở núi Ida. Ngay khi vừa tròn 15 tuổi cậu đã rời Ida đi lang thang khám phá những vùng đất chưa từng biết.

Thế rồi chỉ có một sinh linh mới lạ nổi lên mặt hồ và thi sĩ Ovidius cuối cùng đã tiết lộ đó là Hermaphroditus, một thiếu niên tuyệt mỹ nửa đàn ông nửa đàn bà.

Đời sau đã có biết bao nghệ sĩ và nhà thơ sáng tác quanh chủ đề này. Thậm chí trước Ovidius câu chuyện trên từng có các phiên bản với nội dung khác nhau. Một tác phẩm điêu khắc (hình 2) từ thế kỷ 3 TCN đã được tìm thấy ở di chỉ khảo cổ học Pergamon và hiện trưng bày tại Bảo tàng Khảo cổ học ở thành phố İstanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.