Bệnh Alzheimer giai đoạn đầu đã có thuốc chữa

Cuối cùng thì cũng có thể điều trị được bệnh Alzheimer, đó là nhờ loại thuốc mới ’Lecanemab’ do các nhà khoa học phát triển. Tin vui này đăng tải trên Tạp chí New England Journal of Medicine đi kèm lời nhắc rằng không thể bỏ qua tác dụng phụ của thuốc.

Các thử nghiệm gần đây đã cho phép kết luận rằng loại dược phẩm mang tên là Lecanemab có khả năng được sử dụng để điều trị bệnh Alzheimer. Kết quả từ các thử nghiệm khoa học cho thấy thuốc Lecanemab đã loại bỏ các khối protein gọi là amyloid, nguyên nhân chính gây ra dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất.

Nhiều khoa học gia, những người đã dành nhiều thập kỷ để cố gắng tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến bệnh Alzheimer và tìm ra phương pháp điều trị, đã bày tỏ sự lạc quan.

Điều trị hiệu quả sau 18 tháng

Các nhà nghiên cứu cho biết ở những người mắc bệnh Alzheimer giai đoạn đầu, thuốc Lecanemab làm giảm mức amyloid trong não và có liên quan đến sự suy giảm ít hơn trên các biện pháp lâm sàng về nhận thức và chức năng so với giả dược sau 18 tháng, nhưng có liên quan đến các tác dụng phụ. Họ chia sẻ rằng các thử nghiệm lâu dài hơn được đảm bảo để xác định hiệu quả và độ an toàn của Lecanemab trong điều trị bệnh nhân mắc Alzheimer ở giai đoạn đầu.

Giai đoạn thử nghiệm thứ 3 kéo dài 18 tháng điều trị bệnh Alzheimer đã được tiến hành với 1.800 tình nguyện viên tham gia. Những tình nguyện viên này được chia làm 2 nhóm, 1 nhóm dùng thuốc, 1 nhóm dùng giả dược.

Hiệp hội Alzheimer đã hoan nghênh kết quả và tin rằng Lecanemab sẽ cung cấp cho bệnh nhân nhiều thời gian hơn để tham gia vào cuộc sống hàng ngày và sống độc lập. "Điều đó có thể có nghĩa là họ sẽ nhận ra vợ/chồng, con và cháu của họ trong nhiều tháng nữa. Các phương pháp điều trị mang lại lợi ích hữu hình cho những người mắc “hội chứng suy giảm nhận thức nhẹ” (MCI) do bệnh Alzheimer và “hội chứng mất trí sớm” do bệnh Alzheimer cũng có giá trị như các phương pháp điều trị giúp kéo dài cuộc sống của những người mắc các bệnh nan y khác," thông báo của Hiệp hội Alzheimer qua Twitter cho biết.

Ông Bart De Strooper, Giám đốc Viện nghiên cứu chứng mất trí nhớ của Anh cho rằng đây là loại thuốc đầu tiên mang tới một lựa chọn điều trị thực sự cho người bệnh Alzheimer. Mặc dù các lợi ích lâm sàng dường như còn hạn chế, nhưng có thể kỳ vọng rằng các lợi ích sẽ trở nên rõ ràng hơn nếu bệnh nhân sử dụng thuốc trong một khoảng thời gian dài hơn.

Rob Howard, giáo sư tâm thần học tuổi già tại Đại học College London, cũng hoan nghênh và nói rằng kết quả thật tuyệt vời và tràn đầy hy vọng. "Cuối cùng thì chúng ta cũng đã đạt được một số động lực đối với căn bệnh khủng khiếp và đáng sợ nhất này. Những năm nghiên cứu và đầu tư cuối cùng đã được đền đáp. Nó mang lại cảm giác rất quan trọng và mang tính lịch sử." Howard nói rằng điều này sẽ khuyến khích sự lạc quan thực sự rằng chứng mất trí nhớ có thể bị đánh bại và thậm chí một ngày nào đó sẽ được chữa khỏi hoàn toàn.

Thuốc làm giảm Amyloid xuống mức thấp

Thuốc Lecanemab được 2 hãng dược phẩm Eisai Co Ltd (Nhật Bản) và Biogen Inc (Mỹ) cộng tác phát triển. Kết quả mới nhất nhấn mạnh rằng Lecanemab chỉ bắt đầu có tác dụng lâm sàng khi amyloid giảm xuống mức thấp trong não. Kết quả sau 12 tháng điều trị cho thấy không hiệu quả nhưng sau 18 tháng thì hiệu quả khá rõ rệt. Các nhà nghiên cứu cho biết 900 người dùng loại thuốc này trong hơn 18 tháng đã ghi nhận điểm số về não cao hơn 27%. Giáo sư Howard ca ngợi Lecanemab là loại thuốc đầu tiên được chứng minh là không chỉ loại bỏ sự tích tụ protein mà còn có tác động đáng kể đến sự suy giảm nhận thức.

Tác dụng phụ không thể bỏ qua

Tuy nhiên không thể bỏ qua mặt trái của Lecanemab. Thuốc này có liên quan đến một tác dụng phụ được gọi là “các bất thường hình ảnh liên quan đến amyloid” (ARIA: Amyloid-Related Imaging Abnormalities). Đây là những bất thường xuất hiện trong các hình ảnh chụp cộng hưởng từ não (MRI: Magnetic Resonance Imaging) và có thể báo hiệu sự chảy máu trong não hoặc sưng tấy.

Đã có 2 trường hợp tử vong liên quan đến điều trị trong giai đoạn nghiên cứu. Nhà thần kinh học tiến hành khám nghiệm tử thi của bệnh nhân thứ hai chết do đột quỵ đã cho biết không có nghi ngờ về việc đây là một căn bệnh và cái chết do điều trị gây ra. Theo báo cáo khám nghiệm tử thi của bệnh nhân đầu tiên thì cái chết có liên quan đến tim phổi. Công ty dược phẩm Nhật Bản Eisai cho biết hai trường hợp tử vong nói trên xảy ra trong giai đoạn nghiên cứu mở rộng và cả hai đều có liên quan đến "các bệnh nền đi kèm và yếu tố rủi ro đáng kể" như sử dụng thuốc làm loãng máu. Công ty Eisai nhấn mạnh rằng các trường hợp tử vong không thể do Lecanemab trực tiếp gây ra.

Trước đó, Aduhelm kháng thể đơn dòng của 2 cty Biogen và Eisai nhắm mục tiêu vào protein amyloid đã được Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt để điều trị bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, cho đến nay có khoảng 40% bệnh nhân được điều trị bằng kháng thể này gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm phù não và xuất huyết.

Ông Richard Oakley, Phó giám đốc nghiên cứu của Hiệp hội Alzheimer cho rằng tính an toàn của thuốc là rất quan trọng. Lecanemab có tác dụng phụ, nhưng những tác dụng phụ này sẽ được giới chuyên môn xem xét kỹ lưỡng khi đưa ra quyết định về việc có phê duyệt nó hay không. Dự kiến, quyết định sẽ được đưa ra vào ngày 6/1 năm sau. Ngoài ra, Lecanemab cũng được dự kiến xin cấp phép tại Nhật Bản và châu Âu vào tháng cuối tháng Ba năm sau.