Văn hoá TikTok tại Việt Nam

Với sức phủ sóng ngày càng rộng, ảnh hưởng của TikTok tại Việt Nam đang dần lấn át nhiều nền tảng mạng xã hội khác. Theo số liệu mới nhất từ Báo cáo Kỹ thuật số 2022 của Tổ chức We Are Social, Việt Nam hiện có hơn 39,9 triệu người chơi TikTok trên 18 tuổi (chiếm hơn 55% người sử dụng Internet). Chỉ trong năm qua, TikTok tăng trưởng cực nhanh ở mọi thế hệ, lứa tuổi, trong đó các bạn trẻ thuộc Gen Z (1997-2012) đang chuyển dịch mạnh mẽ sang nền tảng này với con số lên tới gần 40%.

Lợi dụng điều đó, nhiều người đã cố tình sản xuất nội dung gây sốc, phản cảm để thu hút sự chú ý của dư luận. Tuy nhiên, lẫn trong “ma trận clip bẩn”, chúng ta vẫn dễ dàng tìm thấy những “đốm sáng” đầy hy vọng.

Nền tảng TikTok giống như “con dao hai lưỡi”. Rõ ràng, việc sáng tạo những nội dung “độc lạ” trước mắt sẽ thu hút người xem, và hầu hết tác giả của những sản phẩm kém chất lượng này đều là những người có tư tưởng non trẻ, “chân ướt chân ráo” muốn đi lên bằng tai tiếng nên không ngại “giật gân”. Họ đọc vị được tâm lý con người thường có khuynh hướng tập trung vào những điều tiêu cực hơn là tích cực, vô hình trung tạo ra content “bẩn”. Nguy hiểm hơn chính là đầu độc tư tưởng của trẻ em, làm xấu đi hình ảnh của người Việt Nam luôn đề cao thuần phong mỹ tục.

Mới đây, tại sự kiện TikTok Awards 2022, bà Trang Nguyễn, Giám đốc Marketing TikTok Việt Nam đã có những chia sẻ xoay quanh việc phát triển thương hiệu từ những nội dung “bẩn”, với mục đích câu view, câu like. Theo bà Trang, TikTok Awards năm nay bài trừ tất cả các nội dung có hành vi tiêu cực để hướng tới mục tiêu chung là sự sáng tạo tích cực, truyền cảm hứng. Vậy nên, trong các hạng mục đề cử không có sự góp mặt của những cái tên làm thương hiệu bằng những nội dung phản cảm. Bà Trang nhấn mạnh: “Với một nhà sáng tạo có nhiều lượt theo dõi nhưng hình ảnh không tốt thì trong danh sách đề cử lần này sẽ không hề có. Mỗi người đều có người thương kẻ ghét nhưng nhìn vào danh sách đề cử, đây đều là những người được cộng đồng yêu mến. Ngoài tiêu chí về lượng theo dõi, chúng tôi còn xét người đó có tin tức tiêu cực hay không. Tiêu cực ở đây không phải một vài bài báo nói bạn đó không ổn, mà là những hành vi không tốt. Còn nếu bạn bị hiểu sai bởi số đông thì chúng tôi sẽ tôn trọng sự khác biệt”.

Có thể thấy, dù nhà mạng TikTok đã chủ động rà quét, ngăn chặn, gỡ bỏ khá nhiều video có nội dung xấu độc trên nền tảng của mình, nhưng cần phải thừa nhận cách thức hoạt động của TikTok vẫn còn nhiều kẽ hở, nhất là việc kiểm soát nội dung. Đã đến lúc TikTok cần kiểm soát chặt chẽ hơn nữa những video có yếu tố kệch cỡm, thiếu văn minh, vi phạm đạo đức... ra khỏi nền tảng một cách nhanh nhất. Để từ đó, những video có nội dung nhân văn, tích cực sẽ được tôn vinh và không còn sự hoài nghi, đánh đồng từ phía dư luận xã hội.