THÁNH CHÉM

Loài người nói chung thích bầy đàn. Mà vui thì phải ồn. Hai cách gây ồn nhất có lẽ là hát hò và "chém". Cách thứ nhì thường kéo dài hơn vì để lại dấu vết sâu trong óc chứ không chỉ trong tai.

Nguồn gốc từ "chém gió" tôi biết khá rõ và nội hàm khép mở liên tục của nó làm cho khỏi cần định nghĩa. Nó càng phổ biến khi Internet có thể lan truyền khắp thế gian với tốc độ ánh sáng mọi cuộc chém quốc nội và quốc tế. Bởi vậy những kẻ dù ít khi chém gió nhưng thích lang thang đều đặn cõi Phây ắt hẳn phải biết mấy năm nay Peter Pho là bút danh của một đại nghệ sĩ tự xưng "Thánh Chém".

Peter Pho khác hẳn Trạng Quỳnh hay bác Ba Phi. Hai vị kia không biết là thật hay hư và tầm ảnh hưởng còn khá hạn hẹp dù danh hiệu tồn tại từ rất lâu. Còn Thánh Chém có lai lịch đủ rõ ràng và những nhát chém của chàng đã hút mắt hàng vạn nam phụ lão ấu, được đa số dân ta mến mộ nhanh chóng đến kỳ lạ.

Thiên hạ phân tích nhiều rồi, tôi chỉ mạo muội nêu vài ý riêng vắn tắt ở đây. Ai muốn cùng chém để nghe phân tích sâu rộng xin cứ đến Bia hơi Ụ pháo (1 Trấn Vũ, Quán Thánh, Ba Đình, Hà Nội). Nếu không thể đến đó thì chọn chủ đề chém theo từ khoá (keywords) và xem những thứ liên quan tại trang web dongtac.hncity.org nfy ới gần 8000 bài đã đăng của Hội Chém.

Khác với những bài đồng dao thơ ngây từ làng quê thuần Việt hiện lên rất sớm trên báo chí chính thống sau lời giới thiệu ảo diệu của ngòi bút tình si Xuân Diệu giữa thời chiến tranh, Peter Pho chính thức ra mắt văn đàn ở tuổi đã quá chín sau những chuyến vượt sóng gió qua bốn biển, học thực và làm đủ nghề thực trước khi trở về đô thành Hà Nội. Gừng càng già càng cay, chàng có thể chém từ góc niên thiếu đến chốn giang hồ, tiền bạc, đan xen những mối tình đa sắc tộc cũng như quyền lực chính trị, quân sự, kinh tế, văn nghệ,... có lẽ chỉ trừ lĩnh vực y tế, khoa học và công nghệ.

Kỳ lạ nữa là Peter Pho có thể dễ dàng phun châu nhả ngọc uyển chuyển hàn lâm và bất ngờ chuyển tông sang bạch thoại thô lỗ mạnh bạo đầy mồ hôi của các nông hộ để toát ra những minh triết kim cổ. Sinh ra và lớn lên nhờ bà mẹ Việt cùng người cha gốc Bắc, chàng vốn có căn bản văn hoá phương Đông. Rồi thời gian dài tha hương tu luyện trong làng báo Anh ngữ và Hoa ngữ đã đưa chàng thành một cây bút hiện đại thượng thừa.

Việc tất yếu đã đến. Đó là các bài viết của chàng đẻ sòn sòn hàng ngày được tuyển lọc và xuất bản thành bộ "Chém theo chiều gió" mà tập thứ sáu vừa ra đời hôm 12/11/2023 trước cử toạ tại Trixie Café chứng tỏ sự vô đối của Peter Pho trên văn đàn mấy năm nay.

Cử toạ này là những ai? Đó là mấy trăm vị đại diện cho hàng chục vạn nam nữ độc giả, gồm các doanh nhân, học giả, quan chức và dân thường, không kể những nhà văn, nhà báo, nghệ sĩ thân quen Peter Pho. Mấy ai có vinh hạnh như thế.

Bàn về tác giả, tưởng cũng nên bàn đôi chút về độc giả. Peter Pho - như đã nói ở trên - chính là một cây bút hiện đại thượng thừa. Ngoài ra chàng từng lặn hụp trong giới phim ảnh và kinh doanh nên rất biết độc giả thời A còng là những ai. Chàng nắm bắt tâm lý hiếu học nhưng đa phần không dám đi sâu hoặc sính ngoại hời hợt hoặc não trạng thường xuyên bế tắc của những lớp người bị đô thị hoá quá nhanh, chưa biết chuyển đổi số thật sự là gì, thích nêu những triệu chứng mà ít đưa ra thuốc chữa v.v.. Họ đang bị nhiểu loạn bởi vô số "người sáng tạo nội dung số" đa phần là của những công ty muốn bán hàng qua mạng, của những thiết chế và trường học đang cố chiêu binh... Chàng chiếm đoạt trái tim họ bằng những tản văn điêu luyện, dám đề cập thời sự bên cạnh những nhân vật hot... Chàng phóng chiếu đa chiều không gian và thời gian Đông Tây kim cổ. Muốn đi nhanh cần rút kinh nghiệm của những kẻ đi trước. Một đồn mười, mười đồn trăm, rất đông người đã biết Peter Pho. Và chàng nhanh chóng gặt hái thành công trên mạng trước khi bước ra trang giấy in.

Báo chí lâu nay thường phê phán cái gọi là "văn hoá đọc" của dân ta, nhất là của giới trẻ, mà ít dám tự phê những lối chính tả, cú pháp và ngữ nghĩa của các lều văn, lều báo, lều giáo. Theo tôi dân ta ít đọc sách báo chính thống thôi, chứ từ khi có mạng thì dân trí tăng cả nghìn lần. Dĩ nhiên trong văn hoá có cả thơm lẫn thối, nếu dân không biết lựa chọn thì chỉ thiệt thân, nếu quan không biết sẽ hại cả nước. Còn giới trẻ chả có tội tình gì nếu các tác giả và nhà xuất bản đặt chất lượng cao hơn lợi lộc. Mặt khác đã từng có những câu vơ đũa cả nắm: ví dụ "Dốt như chuyên tu, ngủ như tại chức" và tả chân: vd. "Chuột chạy cùng sào mới vào Sư phạm". Nghĩa là nguyên nhân bắt nguồn từ mấy chục năm trước Bộ Dục đã ít quan tâm đến chất lượng và Bộ Tài đã ít quan tâm đến đời sống của những thầy cô khốn khổ. Trong khi đó đa số phụ huynh vẫn chưa biết thời đại thông tin mang hầu hết kiến thức lên mạng nhưng xã hội cần học cách tìm kiếm và lựa chọn thứ hữu ích chứ không phải là bằng cấp hão.

Tôi mắc việc thiện nguyện nên chỉ kịp đến bắt tay chúc mừng chàng và hứa viết bài này. Bỗng dưng liên tưởng đến nickname. Pi-tơ, Pi-e, Pi-ôt, Phê-rô hay Phao-lồ (được các nhà truyền giáo Tây phương chuyển sang tiếng Việt thế kỷ 17) bắt nguồn từ 1 từ Hy Lạp nghĩa là "đá". Peter Pho mang phẩm chất đá cương cường, chàng không luồn lách và đó là một trong những nguyên nhân khiến công chúng yêu mến sau khi quá ngán món "lưỡi gỗ".

Một lần nữa chúc mừng chàng. Mong Peter Pho tiếp tục xuất khẩu thành chương, mang một hơi thở mới trong dòng văn học mạng vốn đã có khá nhiều cây bút tự do, nổi tiếng vd. như Nam Nguyen và trở nên một phần quan trọng của thời đại thông tin cập nhật, khác hẳn những thứ sáo rỗng hay mòn vẹt chưa đọc đã biết...