1. Tiếp cận Khoa học luận, tại sao? Với số này xin bắt đầu một loạt bài có tựa chung là “thế giới quan khoa học”, và hy vọng sẽ không với tay quá trán để có thể kết thúc một ngày không xa. Ý đồ của người viết là khảo sát và trình bày sự hình thành của tinh thần khoa học từ cổ sơ tới thời hiện đại. Tại sao không chỉ nói đến tinh thần khoa học hiện đại như nó đang là, mà lại đứng trên quan điểm lịch sử mà bàn về sự hình thành của nó? Hiển nhiên một đặc điểm của khoa học là tính phi thời gian. Cái gì đúng cho ngày hôm nay thì vẫn đúng ba (...)
Trang nhà > Từ then chốt > Đặc thù > Hàn Thuỷ
Hàn Thuỷ
Bài
-
Thế giới quan khoa học (1)
9, Tháng Giêng 2017, bởi Cong_Chi_Nguyen -
Sự chết, tình yêu, cuộc sống
7, Tháng Ba 2018, bởi Cong_Chi_NguyenBản dịch Hàn Thuỷ Tưởng đập vỡ được mênh mông sâu thẳm Bởi nỗi buồn trần trụi tịch liêu Thân duỗi dài trong ngục tù kín cửa Như một người chết biết điều Đắp hào quang hư không là thấy đủ Ta nằm yên trên vô nghĩa dạt dào Của thuốc độc uống vì yêu tro bụi Máu màu chói không chói bằng màu cô đơn
Ta đã muốn rũ bỏ hình hài Với tử thần cùng chia nhau cái chết Trả trái tim về hư vô đem hư vô trả cho đời Xoá hết cả vết hơi và mảnh kính Không trước không sau không cả chung quanh Ta đã diệt hai bàn tay giao nhau giá lạnh Diệt đi rồi xương xẩu đóng (...) -
Thế giới quan khoa học (5)
23, Tháng Giêng 2017, bởi Cong_Chi_Nguyen3.Thời Sơ Sử Tổng quan Sau khi lược qua những sinh hoạt và tư duy của loài người thời tiền sử (xem các kỳ trước), trong số này xin bắt đầu trình bày về giai đoạn chuyển tiếp từ thời đồ đá mới (–6000 đến –3000 tây lịch) cho đến khi có sử sách tin cậy được, và nói chung là có các bản viết mà người xưa để lại, thực sự làm chứng từ cho các sự kiện và tư tưởng của thời đại mình. Vậy ở đây nói về thời trước của thời Cổ Đại (antiquités). Cổ Đại sẽ là thời mà tại Hy Lạp, Ấn Độ, Trung Quốc sẽ đều có những đột biến kỳ diệu và có phân hoá về tư (...)
-
Thế giới quan khoa học (4)
22, Tháng Giêng 2017, bởi Cong_Chi_Nguyen2. Thời Tiền Sử (hết) Thời tiền sử của loài người bắt đầu từ khi hình thành giống người sapiens sapiens cách đây khoảng 150.000 – 100.000 năm trước cho đến khi có « sử », truyền khẩu rồi chữ viết, cách đây ít nhất là 5000 năm (xem các kỳ trước). Trong thời gian ấy đã hình thành một thế giới quan không tự giác, song song với một số công cụ và hình thái của tư duy như ngôn ngữ, nghệ thuật, tôn giáo, thủ công... và song song với những thay đổi trong sinh hoạt xã hội, chủ yếu là từ hình thức săn bắn và hái lượm sang hình thức nông nghiệp (...)
-
Thế giới quan khoa học (6)
24, Tháng Giêng 2017, bởi Cong_Chi_Nguyen3.Thời Sơ Sử (tiếp) Từ tiếng nói đến chữ viết Thời sơ sử, cũng thường được gọi là thời đại đồ đồng, có những đặc trưng như: nền kinh tế nông nghiệp, sự xuất hiện thành thị, nghề đúc đồng mun, thương mại có tổ chức trên những địa bàn rộng, mẫu quyền trở thành phụ quyền (1), xuất hiện chữ viết...
Qua những đặc trưng ấy, liệu chúng ta có thể mường tượng độ phức tạp trong tư tưởng con người thời sơ sử là như thế nào? Những chứng từ cụ thể của hoạt động tư tưởng, như các hiện vật và những hình thức kiến trúc mà khảo cổ học đã phát hiện, cho (...) -
Thế giới quan khoa học (3)
21, Tháng Giêng 2017, bởi Cong_Chi_Nguyen2. Thời tiền sử (tiếp) Người Sapiens Sapiens Bài trước đã điểm qua quá trình hình thành giống người từ ít nhất là hai triệu rưởi năm trước, cho tới sự tịch diệt của giống Neandertal cách đây 35.000 năm, sau một thời kỳ sống chung với giống người (Sapiens) Sapiens, xuất hiện tại Phi châu cách đây hơn 100.000 năm; để rồi từ đó chỉ còn lại giống Sapiens, lan truyền và độc chiếm toàn thế giới, là chúng ta ngày nay.
Người Neandertal và người Sapiens có trình độ tương đương : biết làm rìu đá hai mặt một cách hữu hiệu, biết chế ngự lửa (thừa (...) -
Thế giới quan khoa học (2)
20, Tháng Giêng 2017, bởi Cong_Chi_Nguyen2.Thời tiền sử Chữ Hán « tiền sử » được dùng để dịch khái niệm « pré-histoire », nguyên nghĩa « sử » là ghi chép (tượng hình cổ của chữ này là bàn tay cầm cây bút) còn « histoire » thì lại có nguyên nghĩa là « (việc kể lại) các chuyện cũ », không nhất thiết phải viết ra. Tuy nhiên, việc phân kỳ theo sự xuất hiện của chữ viết có lý do của nó, giản dị là không có chữ viết thì không ghi lại được các huyền thoại của con người về nguồn gốc của chính mình. Có lẽ sự tự ý thức này cũng là một bước tiến hoá quyết định, không kém việc phát minh ra chữ (...)